མདའ་བཞི་རྫོང་གིས་དམངས་འཚོའི་ལས་དོན་དགུ་ལེགས་པོར་བསྒྲུབས་ཏེ། མང་ཚོགས་ལ་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་པ།

རྩོམ་སྒྲིག  ཀླུ་མོ་མཚོ།   ཡོང་ཁུངས། མདའ་བཞི་རྫོང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལས་དོན་ལྟེ་གནས།   བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་།

དམངས་འཚོར་དོན་ཆུང་མེད། དོན་དག་ཡོད་ཚད་དམངས་སེམས་དང་བསྟུན་དགོས། དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་ཀྱི་ཞིབ་ཐོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བདེ་སྐྱིད་འཚོ་བར་བཅངས་པའི་རེ་སྒུག་དང་ཡིད་སྨོན་མཚོན་ཡོད། 2024ལོར་མདའ་བཞི་རྫོང་གི་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་པའི་སྟེང་། རྫོང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས“མང་ཚོགས་ཀྱིས་བཏོན་པ་དང་ཨུ་ཡོན་གྱིས་གྲོས་མོལ། འཐུས་མིས་གཏན་འབེབས། སྲིད་གཞུང་གིས་སྒྲུབ་པ”བཅས་ཀྱི་བསམ་ཕྱོགས་གཞིར་བཟུང་། “དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་དགུ”གཏན་འཁེལ་བྱས། མིག་སྔར“དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་དགུ”ཚང་མ་དུས་རིམ་ལྟར་གོམ་སྟབས་བརྟན་པོའི་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས“དམངས་འཚོའི་གསལ་ཐོ”དེ་“བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྩིས་ཐོར”བསྒྱུར་བ་དང་། “དཀའ་སྡུག་གི་སྟོན་གྲངས”དེ“བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་སྟོན་གྲངས”ལ་བརྗེས་ཡོད། 

ཚད་གཞི་མཐོན་པོས་རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ས་ཁོངས་ཅན་གྱི་རྒན་གསོའི་སྒྱུར་བཅོས་ཚོད་ལྟ་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། སྒོར་ཁྲི90བཏང་ནས་རྒན་པའི་རོགས་སྐྱོར་འཚལ་གནས་ཀྱི་སྒྲིག་ཆས་ཉོ་སྒྲུབ་རྣམ་གྲངས་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་ཡོད། སྡེ་བའི（སྡེ་ཁུལ）ཨུ་ལྷན་གཉིས་ཀྱིས་བེད་མེད་དུ་བཞག་པའི་ཁང་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྱར་སྐྲུན་དང་བསྡུ་སྒྲིལ་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་བརྒྱུད། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རྒན་པའི་རོགས་སྐྱོར་འཚལ་གནས15བཀོད་སྒྲིག་བྱས། ལས་ཕྱོད་ཆེན་པོས“མདའ་བཞིའི་སྤུས་ལེགས་ཐོན་རྫས”ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། ཧྲན་ཏུང་དང་ཀྲུང་གོ་ཧ་ཡང་སྤྱི་གཉེར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་ལས་སྟེགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྫོང་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁེ་ལས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ་དྲིལ་སྒྲོག་འོས་སྦྱོར་ཐེངས4བྱས་པ་དང་། ཁྱད་ལྡན་ཞིང་ཕྱུགས་ལས་ཐོན་རྫས་ཐད་འཚོང་ཚོང་ཁང2བཙུགས་ནས་གཉེར་སྐྱོང་བྱས་ཡོད། ཞ་ཧྭ་སྤྱི་གཉེར་མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི“མདོ་ལ་རིང་མོའི་འདབས་ཀྱི་ཕྱུགས་ར་ལེགས་པོའི”ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྤུས་རྟགས་ཁེ་ལས་ཁག་དང་པོའི་ནང་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དང་། རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་ཁེ་ལས5ཡི་ཐོན་རྫས་སྣ་ཁ29“མདོ་ལ་རིང་མོའི་འདབས་ཀྱི་ཕྱུགས་ར་ལེགས་པོའི”སྤུས་ལེགས་ཐོན་རྫས་མཛོད་ནང་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད། “མཚོ་སྔོན་ས་མཐོའི་ཞིང་དར་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རིམ་འདས་མཉམ་འབྲེལ་འགྲན་སྡུར”གོ་སྐབས་སུ་བྱས་ཏེ། མདའ་བཞིའི་ཟས་རིགས་རིས་མཛོད་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་སྤྲོ་གསེང་གནས་སྐོར་ལམ་ཐིག་རྩེར་སོན་འོས་སྦྱོར་བྱས། ཆུ་ཚད་མཐོན་པོས་སློབ་གསོའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་མཐོར་འདེགས་དང་ཚད་གཞིར་སླེབས་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། སློབ་གསོའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་དང་བྱུར་རྐྱེན་གྲལ་བཤེར་ཆེན་པོ་དང་བཅོས་སྒྲིག་ཆེན་པོའི་བྱ་སྤྱོད་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ། མེ་གསོད་བདེ་འཇགས་དང་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཀྱི་བྱུར་རྐྱེན་གནད་དོན150གྲལ་བཤེར་བྱས་པ་དང་། མིག་སྔའི་བར། དག་ཐེར109ལེགས་གྲུབ་ཟིན་པ་དང་དག་ཐེར་བྱེད་ཚད72.3%ཟིན་ཡོད། ཚད་གཞི་མཐོན་པོས་གཞིས་ལ་འཚམ་པའི་མདའ་བཞིའི་སྤུས་འདེགས་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། མ་དངུལ་སྡོམ་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར1.08བཏང་བའི་ཙོང་ཆུའི（མ་ཕྱག་དགོན་ཆུ་བོའི་མདའ་བཞི་རྫོང་མཁར་དུམ་བུ）འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཕྱོགས་བསྡུས་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་ལས་གཞིའི་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས། སྤུས་ཚད་མཐོ་ཞིང་ཕན་འབྲས་ཆེན་པོས་རྩྭ་ཐང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་ལས་གཞི་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་།  ཀྲུང་དབྱང་ནགས་ལས་རྩྭ་ཐང་སྒྱུར་བཅོས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི250བརྩོན་ལེན་བྱས་ཏེ། རྩྭ་ཐང་གི་གནོད་ལྡན་སྐྱེ་དངོས་འགོག་སྡོམ་རྣམ་གྲངས་མུའུ་ཁྲི50ལག་བསྟར་བྱས་ལ། དེའི་ནང་ཨ་བྲ་མུའུ་ཁྲི30དང་བྱི་ལོང་མུའུ་ཁྲི20འགོག་སྡོམ་བྱས། སྤུས་ཚད་མཐོན་པོས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་ཚད་ལོན་མཐོར་འདེགས་ལས་གཞི་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། ས་མཐོའི་དམིགས་བསལ་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་འཛུགས་སྐྲུན་ལག་རྩལ་བགྲོད་ལམ་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས41བརྩོན་ལེན་བྱས་ནས། ལམ་ཚད་སྤྱི་ལེ318ལྷག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས། ལས་ཕྱོད་ཆེན་པོས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གཞུང་ལམ་གྱི་གཟར་ངོས་བཅོས་སྐྱོང་ལས་གཞི་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། མ་དངུལ་སྡོམ་འབོར་སྒོར་ཁྲི1651བཏང་བའི་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་བཞུར་རྒྱུན་མདའ་བཞི་རྫོང་གི་སྐྱེ་ཁམས་སླར་གསོ་བཅོས་སྐྱོང་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་ནས།  ཉམས་གསོ་ཁུལ124ཡོད་པ་དང་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མུའུ449.75ཡོད། བླང་བྱ་མཐོན་པོས་རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་སྡོད་དམངས་སྤྱི་པའི་རིག་གནས་མཉམ་སྤྱོད་ལས་གཞི་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར1.5བཏང་ནས་ཀྲུང་གོའི་རྡུལ་ཕྲན་མཁར་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྦྱོང་སྒར་ས་བསྐྲུན་པ་དང་། མིག་སྔའི་བར་སློབ་ཆེན་སློབ་མའི་གསར་བརྗེའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྦྱོང་གསོ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་ཐེངས་གསུམ་དང་མི་ཐེངས460ལྷག་ཙམ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་། ཧྲན་ཏུང་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི“སེ་འབྲུའི་འབྲུ་གུ་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་ལྟར་བརྩེ”ཞེས་པའི་དབྱར་སྒར་གྱི་བྱེད་སྒོ་ཐེངས་གཅིག་གཉེར། གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི117.58བཏང་ནས་རང་འདེམས་སྐད་འཕྲིན་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་ཚགས་པར་ལྟ་ཀློག་ལེ་ཚན་སོགས་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད། ནུབ་མཚོ་ཅུན་གྲངས་འཛིན་ཅན་གྱི་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་འགྲེམསཛ་སྟོན་དང་རྫོང་གློག་བརྙན་ཟློས་གར་ཁང་གི་མཛེས་བཟོ་སོགས་རྣམ་གྲངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད། སྤུས་ཚད་མཐོན་པོས་འགན་སྲུང་རང་བཞིན་གྱི་སྡོད་ཁང་གི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས། ནུབ་མཚོ་གྲོང་རྡལ་གྱི་འགན་སྲུང་རང་བཞིན་གྱི་སྤྱི་པའི་བོགས་གཏོང་སྡོད་ཁང180འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་། མདའ་བཞི་རྫོང་གི་སྤྱི་པའི་བོགས་གཏོང་སྡོད་ཁང60ཡི་དམངས་ཕན་གཞིས་ཁུལ（དུས་ཐེངས་གཉིས་པ）འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད།

 རྗེས་མར་མདའ་བཞི་རྫོང་གིས་དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ཡག་པོ་བྱ་རྒྱུར་མུ་མཐུད་དུ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། “དམངས་འདོད་ལ་དོ་སྣང་དང་ཀུན་ཕན་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་། གཙོ་གནད་མངོན་གསལ་དང་སྔོན་བྲེལ་རྗེས་དལ།     ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་དང་ནུས་ཚོད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ”བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་གཞིར་བཟུང་ནས། མང་ཚོགས་ཀྱི“ལས་དོན་ཆུང་ངུ”སེམས་ལ་འཆང་བ་དང་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི“འགན་འཁྲི་ཆེན་པོ”ཕྲག་ཏུ་འཁུར་ནས། དམངས་འཚོར་ཕན་པ་དང་དམངས་སེམས་བདེ་བ།  སེམས་ཁུར་སེལ་བ།  དམངས་ཀྱི་འདོད་བློ་དང་མཐུན་པ་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་དངོས་སུ་བསྒྲུབས་ཏེ། དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་ཁག་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བར་འགན་ལེན་བྱ་དགོས།