ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་རྐང་ཚ་རྫོང་དུ་བརྟག་ཞིབ་གནང་སྐབས་མཚོ་བྱང་གི་དངོས་སྒྲུབ་བྱེད་སྟངས་ལ་བརྟེན་ནས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ལོ་འཁོར་མོའི་དམིགས་ཚད་ལས་འགན་ལ་གདོང་མཆོང་བྱེད་དགོས་པ་ནན་གྱིས་བསྟན།

རྩོམ་སྒྲིག ཀླུ་མོ་མཚོ།   ཡོང་ཁུངས། མཚོ་བྱང་མདོ་ལ་བོད་ཡིག་ཚགས་པར།   བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚར་རིང་། 

ཟླ10པའི་ཚེས28ཉིན། ཁུལ་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་རྐང་ཚ་རྫོང་དུ་ལྟ་སྐུལ་མཛུབ་སྟོན་དང་བརྟག་ཞིབ་གནང་སྐབས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བཞི་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་དང་།    ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུ་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གི་བཀོད་སྒྲིག་བླང་བྱ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། མཚོ་བྱང་གི་དངོས་སྒྲུབ་བྱེད་སྟངས་ལ་ལྷོད་གཡེང་མི་བྱེད་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། གཙོ་གནད་དམ་འཛིན། ཞན་ཆ་གསབ་པ་དང་མི་འདང་ས་སྐོང་བ་བཅས་བྱས་ནས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ལོ་འཁོར་མོའི་དམིགས་ཚད་ལས་འགན་ལ་གདོང་མཆོང་བྱེད་དགོས་ཟེར།

 རྐང་ཚ་རྫོང་གི་སྟོང་ཝ་ཁྲི320ཡི“ཁུངས་དྲ་ཐེག་གསོག”གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་ལས་གཞི་དང་རྒྱལ་ཁབ་ནུས་རྒྱུ་སྟོང་ཧྥུ330ཡི་ཞུན་འོད་གློག་སྒྱུར་ས་ཚིགས་སུ་ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་ཡུལ་དངོས་སུ་སྦྲེལ་གནས་ལས་གཞིའི་ཨར་ལས་དང་འཁོར་སྐྱོད་གནས་ཚུལ་ལ་ལྟ་ཞིབ་གནང་ནས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། རླུང་དང་འོད་སོགས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆར་གཞི་ཚུགས་ནས་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པའི་འོད་ཤུགས་ལས་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་གོམ་སྟབས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས།  ཞིང་ཆེན་ནུས་རྒྱུ་ཅུས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་གློག་དྲ་སྤྱི་གཉེར་ཁང་།  རྒྱལ་ཁབ་ནུས་རྒྱུ་སྡེ་ཚོགས་བཅས་དང་འབྲེལ་མཐུད་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་བསྣན་ནས་སྔོན་བརྒལ་གྱི་བསམ་གཞིགས་ཐོག་ནས་འཆར་འགོད་བྱས་ཏེ་ཚ་ཆུ་སྟོང་ཧྥུ750ཡི་གློག་གཏོང་སྒྱུར་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་དུས་མགོའི་བྱ་བ་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་ནས་སྔ་མོ་ལས་མགོ་རྩོམ་གང་ཐུབ་བྱས་ཏེ་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ“སྐྱེལ་ཐུབ་པ་དང་སྤྱོད་ཐུབ་པའི”འགན་ལེན་བྱེད་དགོས། ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་གྲུབ་འབྲས་འགྲེམས་སྟོན་དང་ཚན་རིག་ཁྱབ་གདལ་དྲིལ་སྒྲོག རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ནུས་རྒྱུ་ལྗོངས་གཟིགས་སྟེགས་བུ་བསྐྲུན་ནས་མཚོ་བྱང་གི་ནུས་རྒྱུ་ཆས་རྟགས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས་ཟེར།

རྐང་ཚ་རྫོང་གི་གསོན་ཕྱུགས་ཉོ་ཚོང་ཁྲོམ་ར་དང་ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་འགྲེམས་ཚོང་ལྟེ་གནས། མཚོ་སྔོན་པོའི་ཁྱད་ལྡན་ཚོང་ཟོག་ཉམས་ལེན་ལྟེ་གནས་བཅས་སུ་ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་རྐང་ཚ་རྫོང་གིས་སྐྱེ་ཁམས་ཕྱུགས་ལས་ཀྱི"གཅིག་ཅན་དགུའི"བཟོ་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་ནས། ཤ་མོ་སེར་པོ་དང་བལ་གྱི་སྟོད་གོས་སོགས་རང་བརྟེན་ཞིབ་བཟོ་བྱས་པར་ཁས་ལེན་གང་ལེགས་གནང་ནས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། རིག་ལྡན་ཕྱུགས་ལས་ཀྱི་གཞི་གྲངས་ཆེན་མོའི་ལས་སྟེགས་ཁྱབ་གདལ་དང་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ། ནོར་ལུག་གསོ་སྤེལ་དང་བཤས་གཏོང་། ཉོ་ཚོང་སོགས་ཀྱི་གཞི་གྲངས་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་སྒོ་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས། ཁུལ་དང་རྫོང་གི་གཞི་གྲངས་ལས་སྟེགས་ཕན་ཚུན་སྦྲེལ་མཐུད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་གྲངས་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་ཁམས་ཕྱུགས་ལས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས། "མདོ་ལ་རི་འདབས་ཀྱི་ཕྱུགས་ར་བཟང་པོ"དང"མཚོ་སྔོན་པོའི་འགྲམ་གྱི་རྩྭ་ཆུ་བཟང་པོའི"ཆས་རྟགས་ཡག་པོ་སྤྱད་དེ་མཚོ་སྔོན་པོའི་ནོར་གནག་དང་བོད་ལུག་གི་ཆས་རྟགས་ཀྱི་མཚན་སྙན་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་བྱེད་པའི་ཁེ་ལས་སྔར་ལས་མང་བོ་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ནས་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་སྣ་མང་གསར་སྤེལ་དང་ཐོན་ལས་སྦྲེལ་ཐག་སྣུར་སྲིང་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་ཚོང་ཐབས་ལམ་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་དགོས་ཟེར།

རྐང་ཚ་རྫོང་བོད་སྨན་ཁང་དང་གཡུ་དཀར་འོམ་ལུང་ཡུལ་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཁང་དུ་ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་སྦྱོར་ཚན་ཁག་དང་ཞག་སྡོད་ཚན་ཁག དེ་བཞིན་སྒོ་བསྟེན་ཁང་བཅས་ཀྱི་འཁོར་སྐྱོད་གནས་ཚུལ་ལ་ལྟ་ཞིབ་གནང་བ་དང་། གཡུ་དཀར་འོམ་ལུང་ཡུལ་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཁང་གིས"བཞི་སྐོར་རྣམ་པའི"ཨར་སྐྲུན་སྤྱད་དེ་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཀྱི་གདང་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་བྱེད་སྟངས་ལ་ཁས་ལེན་གང་ལེགས་གནང་ནས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། བོད་སྨན་སྨན་སྦྱོར་གྱི་ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། སྨན་བཅོས་འཇོན་མིའི་དཔུང་ཁག་སྟོབས་ཆེར་བཏང་སྟེ"རིན་ཆེན་བཙོ་ཐལ"སོགས་སྨན་རྫས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རིམ་སྤོར་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། མཚོ་བྱང་གིས"མཚོ་སྔོན་གྱི་སྨན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར"གཏོད་པར་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས། ཆུ་ཚན་གྱི་ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་པ་དང་རྩད་ཞིབ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཆུ་ཚན་གྱི་སྨན་ཁྲུས་ཁམས་གསོའི་ལས་གཞི་འཆར་འགོད་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་མཚོ་བྱང་གིས"ཆུ་ཚན་གྱི་ཕ་ས"གཏོད་ཆེད་རྐང་འཛིན་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་བྱེད་དགོས། གཡུ་དཀར་འོམ་ལུང་ཡུལ་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ལ་ཐོབ་པའི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་དང་ཁྱབ་གདལ་བཏང་ནས་ཁུལ་ཡོངས་དང་ཐ་ན་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཡུལ་ཚོ་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དཔེ་མཚོན་བཟོ་སྐྲུན་མང་པོ་གཏོད་དགོས་ཟེར།

རྫོང་སྤྱི་བདེ་ཅུ་བཀོད་འདོམས་ལྟེ་གནས་དང་། ངང་དཀར་གཙང་བོའི་མགྲོན་ཁང་། ཝེ་ཡེ་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་མགྲོན་ཁང་བཅས་སུ་ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་གཞུང་ལམ་འགྲིམ་འགྲུལ་བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན་སྔོན་འགོག་གི་བྱ་བ་སྤེལ་ཚུལ་གྱི་སྙན་ཞུར་གསན་པ་དང་། ཡུལ་དངོས་ནས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་གྲལ་བཤེར་དང་བཅོས་སྒྲིག་བྱ་བར་ལྟ་སྐུལ་མཛུབ་སྟོན་གནང་ནས་བླང་བྱ་བཏོན་དོན། བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན་མི་འབྱུང་བའི་མཐའ་ཚད་བརྟན་པོར་སྲུང་བ་དང་བདེ་འཇགས་དོན་རྐྱེན་འབྱུང་སླ་བའི་ས་ཆ་དང་ལམ་དུམ་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་དྲིལ་སྒྲོག་ཁྲིད་སྟོན་ལ་ཤུགས་སྣོན་པ་དང་། ཁྲིམས་བསྟར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་འབྱུང་རྩ་ནས་དོགས་ཟོན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་འགན་འཁྲིའི་ལམ་ལུགས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་གྲལ་བཤེར་དང་གནད་དོན་བཅོས་སྒྲིག་བྱ་བར་ཤུགས་བསྣན་ནས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་དང་རྒྱུ་ནོར་གྱི་བདེ་འཇགས་ལ་རང་འགུལ་ངང་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་ཟེར།

འོམ་ཆུ་གྲོང་རྡལ་མཁར་ལྷོ་སྡེ་ཁུལ་དང་གཡུ་དཀར་འོམ་ལུང་ཡུལ་ཚོ་སྲང་མདོ་སྡེ་བ། རྐང་ཚ་གོང་མ་སྡེ་བ་བཅས་སུ་ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱིས་ཡུལ་དངོས་ནས་སྡེ་བའི(སྡེ་ཁུལ)"བཅུ་ལྡན"བཟོ་སྐྲུན་གྱི་འཕེལ་རིམ་ལ་ལྟ་སྐུལ་མཛུབ་ཁྲིད་གནང་ནས་སྡེ་བ་རིམ་པའི་སྐབས་བརྗེའི་གྲ་སྒྲིག་བྱ་བ་དང་། དབུལ་ཐར་འགག་སྒྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱ་སྐྱེད་དུ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཞིབ་ཕྲ་གནང་ནས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། བེད་མེད་ཐོན་ཁུངས་བསྡུ་སྒྲིལ་བྱས་ནས་སྡེ་བ་རིམ་པའི་གཡུལ་ས་སྟོབས་ཆེར་བཏང་སྟེ་གཞི་རིམ་གྱི་རྨང་གཞི་སྔར་བས་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས། སྡེ་བའི(སྡེ་ཁུལ)"ཨུ་ལྷན་གཉིས"ཀྱི་སྐབས་བརྗེ་འདེམས་བསྐོའི་དུས་ཚོད་ལ་དམིགས་ནས་ཚད་གཞིའི་བླང་བྱ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། གཙོ་གནད་ལྷུ་ཚིགས་དམ་འཛིན། རྩ་འཛུགས་ཀྱི་འགན་སྲུང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ་དུས་བཀག་ལྟར་སྐབས་བརྗེའི་བྱ་བ་བདེ་བླག་ངང་སྤེལ་བར་འགན་ལེན་ཏན་ཏིག་བྱེད་དགོས། མང་ཚོགས་ཀྱི་འབབ་འཕར་དང་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུར་མངོན་གསལ་དོད་པོས་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་ནོར་ལུག་བཤས་གཏོང་དང་ཞིང་ཕྱུགས་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཁ་གསབ་སྤྲོད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་བར་དམ་པོར་དམིགས་ནས་ཡོང་འབབ་གཉིས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས། དགོས་མཁོའི་ཕྱོགས་སྟོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཀྱིས་ཞབས་ཞུ་ཞིབ་ཚགས་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ"ལྟོ་འགྲང་བློ་བདེ"ཡི་རྒན་རྒོན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཟ་ཁང་གཏོད་དགོས་ཟེར།

དགུ་པའི་ཚེས་དགུ་དུས་ཆེན་སླེབས་ལ་ཉེ་སྐབས། ཤ་བོ་སྐྱབས་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྐང་ཚ་རྫོང་སྤྱི་ཚོགས་ཕན་བདེ་ཁང་དུ་བསྐྱོད་དེ་རྒན་རྒོན་དང་མཉམ་དུ་དགུ་པའི་ཚེས་དགུ་དུས་ཆེན་ལ་དགའ་སྟོན་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་པར་མ་ཟད། ལས་གནས་ཐོག་ཕྱིར་བུད་པའི་སྡེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་དང་། ལོ་ན་ཆེ་བའི་རྒན་པ་བསྟན་རྒྱལ（旦加）ལ་དུས་ཆེན་གྱི་འཚམས་འདྲི་བྱས།

ཁུལ་གྱི་མགོ་ཁྲིད་ཀྲའོ་ཧའེ་ཕིང་དང་། ཀརྨ་ཚེ་རིང་། རྐང་ཚ་རྫོང་གི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་གཙོ་བོ་བཅས་ཀྱིས་ཕེབས་རོགས་བྱས།