མཚོ་བྱང་ཁུལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གཞུང་ལས་ཁང་གི《ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཁྲིམས་འཛིན་ཞིབ་བཤེར་དང་ཆེད་ལས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུའི་རྐྱེན་སྲོལ་བཙུགས་པའི》སྐོར་གྱི་བརྡ་སྦྱོར།

རྩོམ་སྒྲིག དམ་ཆོས་བསམ་འགྲུབ། ཡོང་ཁུངས། མཚོ་བྱང་སྲིད་དོན་སྤྱི་བསྒྲགས།  བཤེར་འབེབས། རྡོ་རྗེ་བྱམས།

བྱང་སྲིད་གཞུང་ལས་ཁང〔2022〕ཨང75པ།

རྫོང་སོ་སོའི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཞིང་ར། ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གི་སྡེ་ཁག་དང་ལས་ཁུངས་སོ་སོར།

ཁེ་ལས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་བྱེད་པོའི་འགན་འཁྲི་དང་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི“ཏང་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྲི་གཅིག་མཚུངས་དང་ལས་གནས་གཅིག་ལ་འགན་འཁྲི་གཉིས”ཀྱི་འགན་འཁྲི་སྔར་བས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། རིམ་པ་མང་བའི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་གཞི་དང་ཆེད་མཁས་པའི་སྟོབས་ཤུགས་སྐུལ་སློང་དང་ཚུར་འགུག་བྱས་ནས། རང་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ལས་དོན་སྤེལ་དགོས་ལ། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལག་རྩལ་གྱི་ཞབས་ཞུ་ལས་ཁུངས་ལ་མཉམ་འབྲེལ་བྱེད་པར་ཤུགས་བསྣན་ནས་རང་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་མི་འདང་ས་ཁ་གསབ་བྱེད་པ་དང་། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དོ་དམ་དང་ལས་འཛོལ་སྔོན་འགོག་གི་ཆུ་ཚད་ཇེ་མཐོར་གཏོང་ཆེད། 《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་བཅའ་ཁྲིམས》དང《རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལས་དོན་ལ་སྔར་བས་ཤུགས་སྣོན་དགོས་པའི་སྐོར་གྱི་གཏན་འབེབས》ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་ཁེལ་གཞིར་བཟུང་ནས། རང་ཁུལ་གྱི་དོན་དངོས་ལ་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ། འབྲེལ་ཡོད་དོན་དག་བརྡ་སྦྱོར་བཏང་བ་གཤམ་ལྟར།

གཅིག  སྤྱིའི་བླང་བྱ།

“ཚོང་རས་གཙོ་ཁྲིད་དང་ཁེ་ལས་ཀྱིས་རང་བདག སྲིད་གཞུང་གིས་སྐུལ་འདེད། སྡེ་ཁག་གིས་རྟོག་དམ། སྤྱི་ཚོགས་ཐེ་ཞུགས”བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་སྡེ་ཁག་གིས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལ་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་དང་ཁེ་ལས་ལ་རོགས་སྐྱོབ་བྱས་ནས། ཁེ་ལས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དོ་དམ་ཆུ་ཚད་དང་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཛོལ་འབྱུང་བ་སྔོན་འགོག་བྱེད་པ་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས་ལ། རང་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལག་རྩལ་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་དམིགས་ཚད་དུ་བྱས་ནས། སྲིད་གཞུང་གི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལག་རྩལ་མཁས་ཆེན་གྱི་མཛོད་མུ་མཐུད་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཕྱོགས་གསུམ་པའི་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་གཞི་ནང་འདྲེན་ཧུར་ཐག་བྱེད་པ། བདེ་འཇགས་བཟོ་སྐྲུན་ཆེད་མཁས་པའི་ལས་དོན་ཁང་གསར་འཛུགས་ཐོ་འགོད་བྱེད་པར་སྐུལ་ལྕག་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ། ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ཆུ་ཚད་ཅུང་མཐོ་བའི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཆེད་ལས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུ་དཔུང་སྡེ་སྐོར་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ནས། རང་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱི་ཚོགས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུ་འདོན་སྤྲོད་ནུས་པ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཇེ་མཐོར་གཏོང་བ་དང་། ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་རང་ཁུལ་གྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་གྱི་ནུས་པ་མི་འདང་བ་དང་ཆེད་ལས་ཆུ་ཚད་མི་མཐོ་བའི་གནད་དོན་གསབ་གང་ཐུབ་བྱེད་དགོས།

གཉིས། ཞབས་ཞུའི་བྱེད་པོ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ།

（གཅིག） ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུའི་ཆེད་མཁས་པའི་མཛོད་འཛུགས་དགོས། ཁུལ་དང་རྫོང་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་གཞུང་དོན་ཁང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པ་དང་སྡེ་ཁག་སོ་སོ་ཐེ་ཞུགས་དང་། ཁོངས་གཏོགས་ས་གནས་དང་ཁྱབ་ཁོངས་དེ་གའི་ནང་གི་ཁེ་ལས་ཁྱབ་ཚུལ་གྱི་རིགས་དང་བྱ་བའི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ནས། ལས་སྒོའི་ནུས་པ་དང་ཕྱོགས་བསྡུས་བྱང་ཚད་ཅུང་མཐོ་བའི་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་མི་སྣ་བདམས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚུབ་བསྟུན་དོ་དམ་གྱི་ཆེད་མཁས་པའི་མཛོད་བཙུགས་ཏེ། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལས་དོན་ནུས་ལྡན་ངང་སྤེལ་རྒྱུར་ལག་རྩལ་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་མཁོ་འདོན་བྱེད་དགོས།

（གཉིས།）  ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་ནང་འདྲེན་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་སམ་ཡང་ན་མི་སྒེར་གྱིས་མ་དངུལ་བཏང་ནས་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་སྟེ། ཐོ་འགོད་བདེ་འཇགས་ལག་རྩལ་མཁས་ཆེན་གྱི་ལས་དོན་ཁང་སོགས་མཚམས་སྦྱོར་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་གཞི་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་ལྕག་བཏང་ནས། མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་ཁོངས་ཕྱིའི་མཚམས་སྦྱོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་དེ་ཁུལ་གྱི་ཁོངས་སུ་བསྡད་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚུབ་བསྟུན་དོ་དམ་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུ་སྤེལ་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་པ་མ་ཟད། ཁྲིམས་ལྟར་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་གྱི་འགན་འཁྲི་ཡོད་པའི་སྡེ་ཁག་ལ་ལས་སྒོ་ཤེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚུབ་བསྟུན་དོ་དམ་ལག་རྩལ་མི་འདང་བའི་ཞན་ཆ་ཁ་གསབ་བྱེད་དགོས།

གསུམ། ཞབས་ཞུའི་རྣམ་པ་གཙོ་བོ།

（གཅིག） ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཞབས་ཞུར་མངག་བཅོལ་བྱེད་པའི་དཔེ་ཚུལ། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་བཀོད་འགན་འཁྲི་དང་འོས་འགན་དོན་འཁྱོལ་དང་། བདེ་འཇགས་དོ་དམ་འཐུས་ཚང་དང་བདེ་འཇགས་ཆ་རྐྱེན་ལེགས་བཅོས། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་བྱ་བའི་ལྷུ་ཚིགས་ཞན་ས་ཁ་གསབ་བཅས་བྱེད་ཆེད། ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཚོང་རའི་འགྲན་རྩོད་གདམ་གསེས་ལམ་སྲོལ་དང་བདེ་འཇགས་ཆེད་ལས་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རང་མོས་དང་འདྲ་མཉམ། གྲོས་མོལ་གཅིག་མཐུན་བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཞབས་ཞུའི་གན་རྒྱ་འཇོག་རྒྱུ་དང་། ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱི་བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་ནས། ཞིབ་དཔྱད་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པའི་ལས་སྒོའི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་ཁེ་ལས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དོ་དམ་བྱ་བར་རིན་དོད་ཡོད་པའི་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་དགོས།

（གཉིས།） གུན་སྐྱོབ（དངུལ་རྩ）ལས་རིགས་དོ་དམ་ཁྲོད་ཞུགས་པའི་དཔེ་ཚུལ། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཁྲོད་ཀྱི་གུན་སྐྱོབ་སྤྱི་གཉེར་དང་དངུལ་རྩའི་ཡིད་རྟོན་དངུལ་བུན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཁ་གསབ། ཉེན་ཁའི་དོ་དམ་བྱེད་ནུས་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་འགན་འཁྲིའི་གུན་སྐྱོབ་ཁྱབ་སྤེལ་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ་དང་། གུན་སྐྱོབ་སྤྱི་གཉེར་གྱིས་ཁེ་ལས་གུན་སྐྱོབ་ནང་མ་ཞུགས་གོང་དང་གུན་སྐྱོབ་ནང་ཞུགས་རིང（དངུལ་རྩའི་ཡིད་རྟོན་དངུལ་བུན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཡིད་རྟོན་དངུལ་བུན་མ་བཏང་གོང）བདེ་འཇགས་ཆེད་ལས་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་ལ་མངགས་བཅོལ་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་བདེ་འཇགས་ཆེད་མཁས་པ་གདན་ཞུ་བྱས་ནས། ཁེ་ལས་ལ་བདེ་འཇགས་ཉེན་ཁའི་དཔྱད་དཔོག་བྱེད་པ་མ་ཟད། གུན་སྐྱོབ་ཁེ་ལས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལས་འཛོལ་སྔོན་འགོག་དང་ཉེན་ཁའི་དོ་དམ་དང་ལས་འཛོལ་རྗེས་མཐུད་སོགས་ཀྱི་བྱ་བའི་ནང་ཞུགས་དགོས།

（གསུམ།）  སྲིད་གཞུང་གིས་ཞབས་ཞུ་ཉོ་སྒྲུབ་བྱེད་པའི་དཔེ་ཚུལ། ས་གནས་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་སྲིད་གཞུང་ཉོ་སྒྲུབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་ནས། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཆེད་ལས་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་ལ་མངག་བཅོལ་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཆེད་མཁས་པ་གདན་དྲངས་ནས། སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་ལ་རྒྱུན་གཏན་གྱི་ཞིབ་བཤེར་དང་། ཆེད་དོན་བཅོས་སྒྲིག  ཉེན་ཁའི་དཔྱད་དཔོག་སོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལས་དོན་ལ་ལག་རྩལ་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། དེའི་ནང་ཁུལ་རིམ་པས་དུས་ཚིགས་རེར་གཙོ་གནད་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ཁེ་ལས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་བདེ་བཤེར་ཐེངས་གཅིག་རེ་བྱེད་པ་དང་། རྫོང་རིམ་པས་ཟླ་རེ་རེའི་ནང་དུ་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་བྱེད་པའི་གཙོ་གནད་ཁེ་ལས་སུ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་བདེ་བཤེར་ཐེངས་གཅིག་རེ་བྱེད་དགོས།

བཞི། ཞབས་ཞུའི་གྲོན་དངུལ་འགན་སྲུང་།

（གཅིག） སྤྱི་ཚོགས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུའི་འགྲོ་གྲོན་འགན་སྲུང་བྱེད་པ། སྲིད་གཞུང་གི་རིམ་པ་སོ་སོ་དང་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཉོ་སྒྲུབ་ཞབས་ཞུའི་བྱ་བར་མཁོ་བའི་མ་དངུལ་དེ་རིམ་པ་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་ནང་བཅུག་ནས་འགན་སྲུང་བྱ་དགོས། ལོ་རེར10%ཡི་བསྡུར་ཚད་ལྟར་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་དངུལ་ཆད་བསྡོམས་འབོར་ཁྲོད་ཀྱི་ཆེད་སྤྱོད་མ་དངུལ་ཁྲིམས་འཛིན་སྡེ་ཁག་གི་ཆེད་མཁས་པའི་བྱ་བའི་ཁ་གསབ་ཏུ་སྟེར་དགོས། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཆེད་མཁས་པའི་བྱ་བའི་ཁ་གསབ་ཚད་གཞི་དེ་ཁུལ་བདེ་འཇགས་གཞུང་དོན་ཁང་གིས་ཁུལ་ནོར་སྲིད་ཅུ་ལ་གྲོས་མོལ་བྱས་ཏེ་ལོགས་སུ་གཏན་འབེབས་བྱེད་དགོས།

（གཉིས།） བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་ལེན་རྒྱུ་ནན་དུ་གཏོང་བ། ཁེ་ལས་ཀྱིས《ནོར་སྲིད་པུ་དང་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་སྤྱི་ཁྱབ་ཅུའི་ཁེ་ལས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་འགྲོ་གྲོན་ལེན་པ་དང་བེད་སྤྱོད་དོ་དམ་བྱེད་ཐབས་སྐོར་གྱི་བརྡ་སྦྱོར》（ནོར་སྲིད་ཁེ་ལས〔2022〕ཨང16པ）གྱི་གཏན་ཁེལ་ལྟར་འགྲོ་གྲོན་ལེན་པ་དང་གྲོན་དངུལ་བདེ་འཇགས་ངང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ནས། ཁེ་ལས་ཀྱིས་མངག་བཅོལ་དོ་དམ་དང་རོགས་ལས་རོགས་རེས་བྱེད་པར་མཁོ་བའི་མ་དངུལ་སྔོན་འཇོག་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། གན་རྒྱའི་ཁ་ཆད་ལྟར་མངགས་བཅོལ་དོ་དམ་དང་རོགས་ལས་རོགས་རེས་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་དགོས།

（གསུམ།） གུན་སྐྱོབ་ལས་ཁུངས་ཞུགས་པའི་གྲོན་དངུལ་སྔོན་འཇོག་བྱེད་པ། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་འགན་འཁྲིའི་གུན་སྐྱོབ་སྒྲིག་གཞི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ལོ་ལྟར་གུན་སྐྱོབ་གྲོན་དངུལ་སྡོམ་འབོར་གྱི30%ལས་མི་དམའ་བའི་བསྡུར་ཚད་ལྟར། ལས་འཛོལ་སྔོན་འགོག་གི་ཆེད་དོན་མ་དངུལ་བླངས་ནས་གུན་སྐྱོབ་ནང་ཞུགས་མཁན་གྱི་ཁེ་ལས་ལ་བདེ་འཇགས་གསོ་སྦྱོང་བྱེད་པ་དང་། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཉེན་ཁའི་དཔྱད་དཔོག  བྱུར་རྐྱེན་གྲལ་བཤེར་སོགས་ཀྱི་ལས་འཛོལ་སྔོན་འགོག་གི་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱ་རྒྱུར་སྤྱོད་དགོས།

ལྔ། ཞབས་ཞུ་བྱ་ཡུལ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས།

ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་གི་བཟོ་གཏེར་ཚོང་དོན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ཡིན། ས་གནས་སོ་སོས་ཁོངས་གཏོགས་ས་གནས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཐོན་ལས་གྲུབ་ཆའི་ཁྱད་ཆོས་དང་། ཁེ་ལས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ། ཉེན་ཁའི་ཚད་གཞི། དེ་བཞིན་བདེ་འཇགས་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལས་དོན་གྱི་དགོས་མཁོ་དངོས་བཅས་ལ་གཞིགས་ནས་གཏན་ཁེལ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། རྩ་དོན་ཐོག་གཤམ་གསལ་ལས་རིགས་ཁྱབ་ཁོངས་སམ་ས་ཁོངས་དེ་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱི་ཚོགས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུ་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོར་བརྩི་དགོས་ཏེ།

（གཅིག） གཏེར་རི་དང་བཟོ་ཚོང་།（ལྕགས་བཞུ་དང་། མདོག་ལྡན་ལྕགས། ཨར་ལས་རྒྱུ་ཆ། འཕྲུལ་ཆས། ཡང་བའི་བཟོ་ལས། འཁེལ་འཐག  ཐ་མག ཚོང་དོན་སོགས།） ཨར་ལས（ཉེན་ཆེའི་བཟོ་སྐྲུན་ཚུད）། གཞུང་ལམ་སྐྱེལ་འདྲེན་ལས་ཁུངས། ཉེན་ཆེའི་དངོས་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་དང་ཚོང་གཉེར། གསོག་ཉར་བཅས་བྱེད་མཁན་གྱི་ལས་ཁུངས་དང་དེ་བཞིན་ཉེན་ཁའི་ཁུངས་ཡོད་པའི་ལས་ཁུངས་བཅས་ཡོད།

（གཉིས།） རང་ངོས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དོ་དམ་བྱེད་ནུས་མི་འདང་བའི་བཟོ་ལས་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་སྡེ་ཁག

（གསུམ།） བོགས་གཏོང་བཟོ་ཁང་དང་ཚོང་ར་ཆེ་གྲས་སོགས་བོགས་གཏོང་ཁྱིམ་ཚང་མང་པོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་བྱེད་པོའམ་ལས་ཁུངས།

（བཞི།） བཟོ་ལས་ཁེ་ལས་ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་གཅིག་བསྡུས་ཡིན་པའི་བཟོ་ལས་གླིང་ཁུལ་དང་ཐོན་ལས་གླིང་ཁུལ།

（ལྔ།）ལས་འཛོལ་གྱི་བྱུར་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྲིད་གཞུང་གི་བྱང་བུ་བཀལ་ནས་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་ཁོངས་སུ་བཅུག་པའི་ལས་ཁུངས།

（དྲུག） བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཐད་བྱེད་པོ་མང་བ་དང་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་གྱི་འགན་ནུས་སྣོལ་སྡེབ་ཡིན་པས། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ལས་འཛོལ་ཐོན་ཚད་མཐོ་བ་དང་ཤི་རྨས་ཀྱི་གྱོང་གུན་ཅུང་ཆེ་བའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཡོད་པ།

དྲུག  ཞབས་ཞུའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ།

སྤྱི་ཚོགས་ཅན་དང་ཆེད་ལས་ཅན། ཚོང་ར་ཅན་བཅས་དང་དེ་བཞིན་ཞབས་ཞུའི་རང་བཞིན་འབུར་ཐོན་ཅན་གྱི་བླང་བྱ་ལྟར། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཞབས་ཞུའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་གཤམ་གསལ་ལྟར།

（གཅིག）ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུ། ཁེ་ལས་ལ་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་བྱུར་རྐྱེན་གྲལ་བཤེར་བཅོས་སྒྲིག་དང་། ལས་འཛོལ་སྔོན་འགོག  བདེ་འཇགས་ཚད་ལྡན་ཅན་གཏོད་པ། འཚུབ་བསྟུན་རོགས་སྐྱོབ་དང་གྲབས་སྦྱོང་། བདེ་འཇགས་གདེང་འཇོག ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་སོགས་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་དང་མི་ཤུགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཆེད་དང་། སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་སྡེ་ཁག་གིས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་སྲིད་ཇུས་དང་། གོང་སྤེལ་འཆར་འགོད། ཁྲིམས་སྲོལ་ཚད་གཞི་བཅས་གཏན་འབེབས་དང་དེ་བཞིན་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཆོག་འཐུས་ཞིབ་བཤེར་དང་། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཞིབ་བཤེར། ལས་འཛོལ་བརྟག་དཔྱད་དབྱེ་ཞིབ་གསལ་འབྱེད། བྱུར་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་བཅོས་སྒྲིག  སྤྱི་བའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་འཚུབ་བསྟུན་འགོག་ཟོན། འཚུབ་བསྟུན་རོགས་སྐྱོབ་ཀྱི་ཉེན་ཁ་དཔྱད་དཔོག་སོགས་བྱེད་པར་ལག་རྩལ་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་འདོན་སྤྲོད་བྱེད་ཆེད་ཡིན།

（གཉིས།）བདེ་འཇགས་དོ་དམ་ཞབས་ཞུ། ཁེ་ལས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ་དང་ཁྱད་ཆོས་ལ་གཞིགས་ནས། དམིགས་སའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་དོ་དམ་ཞབས་ཞུའི་ཇུས་གཞི་བཟོས་པ་དང་། ཁེ་ལས་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་མི་སྣ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ནས་ཁེ་ལས་ལ་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་དང་། བཀོལ་སྤྱོད་སྒྲིག་སྲོལ། བྱ་བའི་རྩིས་ཁྲ་སོགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུར་མཛུབ་ཁྲིད་དང་རོགས་རམ་བྱེད་ཆེད་ཡིན་ལ། ཁེ་ལས་ལ་དུས་འཁོར་རང་བཞིན་གྱི་བདེ་འཇགས་ཞིབ་བཤེར་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཆེད། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་ལས་འཛོལ་གྱི་བྱུར་རྐྱེན་ལ་དག་ཐེར་བསམ་འཆར་འདོན་རྒྱུ་མ་ཟད། དག་ཐེར་དོན་འཁྱོལ་བྱ་རྒྱུར་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་ཆེད་ཡིན།

（གསུམ།）  དྲིལ་སྒྲོག་སློབ་གསོ་དང་གསོ་སྦྱོང་ཞབས་ཞུ། ཁེ་ལས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དངོས་ལ་གཞིགས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཐད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྦྱོང་བརྡར་དང་། ཤེས་བྱ་གསར་བརྗེ། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་སོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱེད་དགོས། ཁེ་ལས་ཀྱིས་བདེ་འཇགས་རིག་གནས་འཛུགས་སྤེལ་བྱེད་པར་མཛུབ་སྟོན་དང་རོགས་རམ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་གིས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལས་དོན་སྤེལ་བར་ཆེད་ལས་ཀྱི་དྲིལ་སྒྲོག་ཞབས་ཞུ་དང་སྲིད་ཇུས་ཁྲིམས་སྲོལ་བློ་འདྲི། དེ་བཞིན་བདེ་འཇགས་བཅའ་ཁྲིམས་རོགས་སྐྱོར་སོགས་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཆེད་ཡིན།

（བཞི།） ཆ་འཕྲིན་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ཞབས་ཞུ། སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཁག་གི་མངགས་བཅོལ་ལྟར་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཞིབ་འཇུག་དཔྱད་ཡིག་དང་དབྱེ་ཞིབ་གྲངས་གཞི་མཁོ་འདོན་བྱས་ནས། བྱུར་རྐྱེན་གྲལ་བཤེར་བཅོས་སྐྱོང་སོགས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་མ་ལག་དང་ཞབས་ཞུའི་ལས་སྟེགས་གསར་སྤེལ་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཏེ། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལ་ཆ་འཕྲིན་ཅན་གྱི་དོ་དམ་འདེགས་སྐྱོར་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཆེད་ཡིན།

（ལྔ།） བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཐད་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་གཞན་དག  ཁེ་ལས་ལ་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་སྐོར་གྱི་སྲིད་ཇུས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་བློ་འདྲི། བདེ་འཇགས་སྐོར་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་རོགས་སྐྱོར། བདེ་འཇགས་ལག་རྩལ་ཁྱབ་སྤེལ། འགྲེམ་སྟོན་གཤམས་སྟོན། བདེ་འཇགས་ལག་རྩལ་གྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་། དེ་བཞིན་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་འགན་འཁྲིའི་གུན་སྐྱོབ་དང་། བདེ་འཇགས་སྒྲིག་ཆས་བོགས་མར་གཏོང་ལེན་སོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཆེད་དང་། སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་སྐོར་གྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་སྲིད་ཇུས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཆེད་ཡིན།

བདུན།  བྱ་བའི་བྱེད་ཐབས།

（གཅིག） རྩ་འཛུགས་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ཁུལ་བདེ་འཇགས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱི་ཚོགས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ། ལོ་འཁོར་གྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་དམིགས་ཚད་འགན་འཁྲིའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་དཔྱད་ཞིབ་ནང་དོན་དུ་འཇུག་དགོས། ས་གནས་སོ་སོ་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་སོ་སོས་ལས་དོན་དེ་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལས་དོན་ལེགས་བཅོས་དང་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། གཞི་རིམ་གྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས། ཞིབ་ཕྲའི་བྱ་བའི་བྱེད་ཐབས་བཟོ་བ་དང་། དམིགས་ཚད་ལས་འགན་ཁ་གསལ་བཟོ་བ། སྤྱི་འདོམས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས། ཁེ་ལས་ཀྱིས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་ལེན་པ་དང་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཚུལ་དེ་བདེ་འཇགས་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་དང་ལྟ་ཞིབ་ཀྱི་ནང་དོན་ནང་འཇུག་དགོས་པ་མ་ཟད། ཁྲིམས་བསྟར་འཆར་གཞིའི་ནང་བཅུག་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཆེད་དོན་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཏེ། ཁེ་ལས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་ལྟར་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་འདང་ངེས་ལེན་པ་དང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།

（གཉིས།） མཐུན་སྦྱོར་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། རིམ་པ་སོ་སོའི་འཚུབ་བསྟུན་དོ་དམ་སྡེ་ཁག་གིས་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་དང་མཐུན་སྦྱོར་ལ་ཤུགས་བསྣན་ནས་གཙོ་གནད་དང་དཀའ་གནད་དུས་ཐོག་ཏུ་ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས་དང་། བྱེད་ཐབས་དང་ནུས་ལྡན་གྱི་དཔེ་ཚུལ་ཕྱོགས་སྡོམ་དང་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བ། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་དང་བྱེད་ཐབས་ཞིབ་འཇུག་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས་ལ། འཕེལ་བཅོས་དང་ནོར་སྲིད། བཟོ་ལས་དང་ཆ་འཕྲིན་སོགས་སྡེ་ཁག་གིས་འགན་འཁྲི་བགོས་ཡོད་པ་གཞིར་བཟུང་ནས། རིམ་པ་སོ་སོའི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུ་དང་དེ་བཞིན་མཚམས་སྦྱོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གཞན་དག་གིས་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་རིགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱི་ཚོགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཞབས་ཞུའི་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། ཁེ་ལས་ཀྱིས་གདན་ཞུ་བྱས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་རྩ་འཛུགས་སམ་ཡང་ན་ཆེད་མཁས་པས་བཏོན་པའི་གྲོས་མགོའི་བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་ནས། ཁེ་ལས་དེ་གའི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་སྔར་བས་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་དོ་དམ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།

（གསུམ།） ལྟ་སྐུལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། རིམ་པ་སོ་སོའི་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག  དེ་བཞིན་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུ་སྤེལ་རྒྱུར་མངགས་བཅོལ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱིས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུའི་དཔྱད་ཞིབ་དཔྱད་བསྡུར་གཏན་འབེབས་ལམ་སྲོལ་དང་བྱ་དགའ་ཆད་གཅོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་དགོས་པ་མ་ཟད། མངགས་བཅོལ་གན་རྒྱའི་ནང་ལོ་ལྟར་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུའི་ལོ་འཁོར་གྱི་ཕན་འབྲས་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཆེད་མཁས་པ་དང་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། མངགས་བཅོལ་གན་རྒྱའི་ནང་ཁ་ཆད་བཞག་པའི་བླང་བྱ་ལྟར་འགན་འཁྲི་ལག་བསྟར་ནན་མོ་བྱེད་པ་མ་ཟད། དམིགས་འབེན་ལས་འགན་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་རིགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ལག་རྩལ་ཞབས་ཞུ་སྤེལ་རྒྱུའི་མངགས་བཅོལ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ལ་གན་རྒྱའི་ཁ་ཆད་ལྟར་གྲུབ་འབྲས་དང་ལས་ཆོད་ཀྱི་བྱ་དགའ་འོས་འཚམ་སྤྲོད་དགོས། ལོ་འཁོར་གྱི་དམིགས་ཚད་ལས་འགན་ལེགས་འགྲུབ་མ་བྱུང་ན། གན་རྒྱའི་ཁ་ཆད་ལྟར་དེའི་ཞབས་ཞུའི་གྲོན་དངུལ་འཕྲི་འཐེན་བྱེད་དགོས།

（བཞི།） འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་གཏོང་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། བདེ་འཇགས་ཀྱི་བྱུར་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་ཡུན་རིང་གྲལ་བཤེར་བྱས་མེད་པའམ་ཡང་ན་བྱུར་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་རྩད་ཆོད་ནས་དག་ཐེར་གནད་ལ་འཁེལ་མེད་པའི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ལ། ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་འཛིན་གྱི་ཆད་པ་ནན་པོ་གཅོད་དགོས། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་འཛོལ་ཐོན་རིགས་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་ཉེས་དོན་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ། འབྲེལ་ཡོད་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་རྩ་འཛུགས་དང་ཆེད་མཁས་པས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱི་གཏན་འབེབས་དང་གན་རྒྱའི་ནང་གི་ཁ་ཆད་བཞག་པ་ལྟར་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། འདོན་སྤྲོད་བྱས་པའི་སྙན་ཞུ་དང་ཆ་འཕྲིན་བདེན་པ་བདེན་ཐུབ་དང་འཕྱུག་པ་མེད་པར་འགན་སྲུང་བྱ་དགོས་པ་མ་ཟད། དེས་བདེ་འཇགས་ལ་གདེང་འཇོག་དང་། ཞིབ་བཤེར། དཔང་ཡིག་ངོས་ལེན། ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་སོགས་བྱས་འབྲས་ལ་འགན་ཁུར་དགོས། འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་མངགས་བཅོལ་གན་རྒྱའི་ཁ་ཆད་ཀྱི་བླང་བྱ་ལྟར་འགན་འཁྲི་མ་སྒྲུབ་པ་དང་། ཞབས་ཞུའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ཀྱི་འགན་འཛོལ་ལམ་ཡང་ན་མི་བདེན་རྫུན་སྒྲིག་དང་། ཐོབ་ཐང་ལས་བརྒལ་ནས་ཞབས་ཞུའི་ལས་སྒོ་དང་ལེན་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་མཚམས་སྦྱོར་ཞབས་ཞུའི་ལས་ཁུངས་ལ། འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་ཡིད་རྟོན་གྱི“ནག་ཐོ”ནང་བཅུག་ནས་དོ་དམ་བྱེད་དགོས།

མཚོ་བྱང་ཁུལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གཞུང་ལས་ཁང་།

2022ལོའི་ཟླ9ཚེས23ཉིན།