མཚོ་བྱང་ཁུལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གཞུང་ལས་ཁང་གི་མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལས་དོན་གྱི་ལས་བགོས་ཇུས་གཞི་དཔར་འགྲེམ་བྱས་པའི་ཐད་ཀྱི་བརྡ་སྦྱོར།

རྩོམ་སྒྲིག དམ་ཆོས་བསམ་འགྲུབ། ཡོང་ཁུངས། མཚོ་བྱང་སྲིད་དོན། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་། 

བྱང་སྲིད་གཞུང་ལས་ཁང〔2024〕ཨང25པ། 

རྫོང་ཁག་གི་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་། མཚོ་སྔོན་པོ་ཞིང་ར། ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གི་སྡེ་ཁག་སོ་སོ་དང་ལས་ཁུངས་སོ་སོ།

《མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལས་དོན་གྱི་ལས་བགོས་ཇུས་གཞི》ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གི་མོས་མཐུན་ཐོབ་པ་བརྒྱུད། ད་ལྟ་ཡིག་ཆ་དང་མཉམ་དུ་དཔར་འགྲེམ་བྱས་ཟིན་པས་ལས་ཀའི་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་དགོས།

མཚོ་བྱང་ཁུལ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གཞུང་ལས་ཁང་།
2024ལོའི་ཟླ4ཚེས17ཉིན།
ཡིག་ཆ་འདི་ཡོངས་བསྒྲགས་སུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས།

   མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལས་དོན་གྱི་ལས་བགོས་ཇུས་གཞི།

རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པའི་བཟོ་ལས་ཅན་གྱི་སྐུལ་འདེད་ཚོགས་ཆེན་དང་། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པའི་བཟོ་ལས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་བཟོ་ལས་ལྗང་མདོག་ཕྱོགས་སྒྱུར་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཆེན། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཆེན་བཅས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་འགའ་སོགས་ཡིག་ཆའི་བླང་བྱ་དོན་འཁྱོལ་བྱ་ཆེད་དང་། ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད། མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ཇུས་གཞི་འདི་ཆེད་དུ་བཟོས་པ་ཡིན།

དང་པོ། སྤྱིའི་བླང་བྱ། 

ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་སྟོན་དུ་འཛིན་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་དང་། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་དགོངས་དོན་དང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་སྐོར་གྱི་རྣམ་བཤད་གལ་ཆེན་དང་མཚོ་སྔོན་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་སྐབས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་དོན་འཁྱོལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ། “གཡོ་འགུལ་སྤུ་ཙམ་མེད་པ་གཉིས”རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། “ལས་བྱེད་པས་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང་། བསམ་བཀོད་གསལ་དགོས་པ། རང་གཅུན་ནན་མོ་བྱེད་དགོས”བཅས་ཀྱི་བླང་བྱ་ནན་ཏན་གྱིས་ལག་ལེན་བྱེད་པ། “243”འཕེལ་རྒྱས་བཀོད་པ་མགྱོགས་མྱུར་གྱིས་འཐེན་པ་དང་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལས་དོན་གྱི་ལས་བགོས་ཞིབ་ཚགས་ཅན་དང་དོན་ཐོག་ལ་འབབ་པ། སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་སྲོལ་དང་རྣམ་པ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་སྲིད་ཇུས་རྒྱུན་མཐུད་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བར་ཤུགས་སྣོན་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་བཅས་ཡིན།

གཉིས་པ། གཙོ་གནད་ལས་དོན།

གཅིག སྲིད་ཇུས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བར་སྟོང་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས།

“ཏང་ཨུ་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་གཙོ་ཁྲིད+ལས་རིགས་ཀྱིས་སྐུལ་འདེད།+ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང+འབྲེལ་གཏུག་པ”བཅས་ཀྱི་ཁེ་ལས་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ཞབས་ཕྱིའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། “ཁུལ་རིམ་པའི་མགོ་ཁྲིད་ཀྱི‘1+10’ཡི་གཞི་རིམ་ལ་འབྲེལ་མཐུད་དང་མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི”རོགས་སྐྱོར་ལེགས་ཆ་མུ་མཐུད་དུ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། གཙོ་གཟུགས་སྲུང་སྐྱོང་དང་། གཙོ་གཟུགས་འཕར་བ། གཙོ་གཟུགས་གསོན་པ། གཙོ་གཟུགས་ལ་སྟོབས་ཤུགས་འཕེལ་བ་བཅས་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ནས་ཁྲོམ་རའི་ཡིད་ཆེས་ནུས་ལྡན་ངང་འཕེལ་བར་བྱེད་དགོས། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གེགས་རྐྱེན་སེལ་བར་ཤུགས་སྣོན་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་ཁྲོམ་རའི་གཙོ་གཟུགས་ཀྱི་མ་འགུག་མ་འདྲེན་དང་ཚོང་འགུག་མཉམ་ལས། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད། ལས་མིའི་གསོ་སྦྱོང་། ཐོན་རྫས་ཕྱིར་འཚོང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བདེ་འཇགས་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ། ཁེ་ལས་ཀྱི་མིག་སྔའི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་ཁྲོད་གནས་པའི་དཀའ་ངལ་དང་གནད་དོན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཏེ་གཙོ་གནད་རོགས་སྐྱོར་བྱ་ཡུལ་གྱི་གནད་དོན་དང་། རོགས་སྐྱོར་མི་སྣ། ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་བཅས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཞིབ་ཐོ་དང་རྗེས་སྙེག་མཛུབ་སྟོན་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་ནས་གནད་དོན་རེ་རེ་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ་མེད་པར་བཟོ་བའི་དོ་དམ་བྱེད་དགོས། གཙོ་གནད་ཁྲོམ་རའི་གཙོ་གཟུགས་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། ཁྲོམ་རའི་གཙོ་གཟུགས་ཁག་གི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་དང་མཁོ་སྤྲོད་སྦྲེལ་ཐག་ཤར་གཏོང་ཐུབ་མིན་སོགས་གནས་ཚུལ་གྱི་འགྱུར་ལྡོག་ལ་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ། དཔལ་འབྱོར་འཁོར་སྐྱོད་ཁྲོད་ཀྱི་ཚ་གནད་དང་། དཀའ་གནད། མྱུ་གུའི་རང་བཞིན། འབྱུང་སྲིད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་དུས་ཐོག་ཏུ་ཤེས་རྟོགས་དང་ཞིབ་འཇུག་བརྡར་གཅོད་བྱས་ཏེ། སྔ་མོ་ནས་གྲ་སྒྲིག་དང་། སྔ་མོ་ནས་ཤེས་རྟོགས། སྔ་མོ་ནས་ཐག་གཅོད་བཅས་བྱེད་དགོས། ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་འཕེལ་རྒྱས་དང་། ཚོང་དོན་འཁོར་རྒྱུག་ཞབས་ཕྱིའི་ལས་རིགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས། བཟོ་ལས་ཕྱོགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར། རིག་གནས་དང་གནས་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་སོགས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ཆེད་དོན་མ་དངུལ་དང་ཁུལ་རིམ་པའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ཆེད་དོན་མ་དངུལ་གྱི་ཕན་ནུས་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་། མ་དངུལ་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་སྟངས་འཛིན་ཡང་དག་བྱེད་པ། ཁེ་ལས་ཀྱི་ཡིག་ཐོག་སྙན་ཞུར་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་དངུལ་གྱི་ནུས་ཆོད་ཆེས་ཆེར་གཏོང་བར་བརྩོན་ལེན་བྱེད་དགོས།《མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་ཞབས་ཕྱིའི་ལས་རིགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ལས་རིགས་སླར་གསོ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྔར་བས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་དང་བྱེད་ཐབས་འགའ་ཞིག》དང་། 《མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱིས་རིག་གནས་གནས་སྐོར་ལས་རིགས་སླར་གསོ་དང་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་བཅུ》དང་། 《མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱིས་བཟོ་ལས་དཔལ་འབྱོར་བརྟན་པོའི་ངང་འཕར་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་བཅུ》སོགས་སྲིད་ཇུས་དང་བྱེད་ཐབས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས་ཕན་འབྲས་ཐོན་པར་བྱས་ཏེ། ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་དགའི་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར1དང་ཀུན་ཕན་དངུལ་རྩ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཆེད་དོན་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི5000བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱས་ནས་རྨང་གཞི་ལེགས་ཤིང་འཕེལ་ཁ་ཡག་པའི་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྟོབས་ཆེར་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་གནད་ལས་རིགས་ཀྱི་ཞིབ་ཕྲའི་དཀར་ཆག་དང་བསྟུན་ཏེ། འགྲིམ་འགྲུལ་ཆུ་བེད་དང་། སྐྱེ་ཁམས་གནས་སྐོར། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཅན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན། ནུས་རྒྱུའི་བདེ་འཇགས་འགན་ལེན་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་དམིགས་ཏེ་མ་འཇོག་གི་ཐོབ་ཆ་གསལ་པོ་ཡོད་ལ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མ་རྩའི་ཡིད་དབང་འགུག་ཤུགས་ཆེ་བའི་རྣམ་གྲངས་བདམས་ནས་ཁུལ་རིམ་པའི་གཙོ་གནད་དམངས་ཁྲོད་མ་འཇོག་རྣམ་གྲངས་མཛོད་འཛུགས་པ་དང་། རྣམ་གྲངས་གལ་ཆེན་གྱི་ཞིབ་ཐོ་དང་། ཐོན་ལས་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཞིབ་ཐོ། དམིགས་བསལ་ཆོག་མཆན་གཉེར་སྐྱོང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཞིབ་ཐོ་སོགས་དམངས་ཁྲོད་མ་འཇོག་ངོ་སྤྲོད་བྱ་རྩིས་ཡོད་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཞིབ་ཐོ་གསུམ་བཟོས་ནས་དུས་བཀག་ལྟར་དམངས་ཁྲོད་མ་རྩ་འོས་སྦྱོར་བྱ་དགོས། དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་མ་འཇོག་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཞིབ་བཤེར་ཐོ་འགོད་སྙན་སེང་དང་། འཆར་འགོད་ཆོག་མཆན། ཨར་ལས་ཆོག་འཐུས་བཅས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཉུང་དུ་བཏང་ནས་“གདེང་འཇོག་མང་པོ་གཅིག་སྒྲིལ་དང་། གདེང་འཇོག་གཅིག་སྤྱོད་”ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་གདེང་འཇོག་བྱེད་སྟངས་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ་སྤེལ་དགོས། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཁྲོམ་ར་ཅན་གྱི་སྤོ་སྤྲོད་དང་མཉམ་བསྲེས་མཉམ་ལས་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ལ་དབང་བའི་ཁེ་ལས་ཀྱི་བསགས་འབོར་རྒྱུ་ནོར་སླར་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ནང་ཞུགས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་དགོས།  ཁུལ་ནང་ཁུལ་གྱི་དངུལ་རྩའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཡིད་རྟོན་དངུལ་བུན་གཏོང་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་མ་བཏང་སྟེ། གཏན་འབེབས་ལྟར་ཁེ་ལས་ཆེས་ཆུང་གྲས་དང་ཆུང་གྲས་ཀྱི་ཀུན་ཕན་ཡིད་རྟོན་དངུལ་བུན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ། “པེ་རུན་ཀྲུའུ་རུང”གི་དྲ་ཐོག་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ཞབས་ཕྱིའི་ལས་སྟེགས་དང་པེ་རུན་གཞུང་ཁོངས་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ཁག་ཐེག་ཚད་ཡོད་སྤྱི་གཉེར་གྱི་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་གི་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་“བར་ཁེ་བའི”ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ནས་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་གི་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་གྱི་དཀའ་ངལ་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས། དངུལ་བུན་གཡར་བའི་དུས་ཚད་ཇེ་རིང་དུ་གཏོང་བ་དང་སྐྱེད་ཀ་ཆག་ཡང་དང་རྩ་ཆག་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་སྤྱད་དེ་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མ་དངུལ་བསྡུ་དཀའ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་གང་ཐུབ་བྱ་དགོས། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་གྱི་“མིང་ཐོ་དཀར་པོ་”འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། དངུལ་རྩའི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མ་དངུལ་མཁོ་སྤྲོད་དང་དངུལ་བུན་གྱི་སྐྱེད་ཚད་ཐད་གཟིགས་སྐྱོང་འོས་འཚམ་བྱ་རྒྱུའི་ཁྲིད་སྟོན་བྱ་དགོས། དངུལ་རྩའི་ལས་ཁུངས་དང་ཁག་ཐེག་ལས་ཁུངས་དང་མཐུན་སྦྱོར་དང་མཉམ་ལས་བྱས་ཏེ་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་དང་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། སྲིད་གཞུང་། དངུལ་ཁང་། ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱི་མཉམ་ལས་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། སྲིད་གཞུང་། དངུལ་ཁང་། ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་གཏུག་སྟེགས་བུ་འཛུགས་པ། སྲིད་གཞུང་། དངུལ་ཁང་། ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱི་མཉམ་ལས་ཀྱི་ཕུགས་ཕན་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་བཅས་བྱ་དགོས། དངུལ་ཁང་དང་ཁེ་ལས་སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནས་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་འཆར་གཞི་དང་། གཙོ་གནད་ཁེ་ལས་ཀྱི་གནས་ཚུལ། གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་གྱི་མ་འཇོག་རྣམ་གྲངས། ཁེ་ལས་ཀྱི་འཁོར་རྒྱུག་མ་དངུལ་གྱི་དགོས་མཁོ་སོགས་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་བཟོས་ཏེ་དངུལ་རྩའི་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་འོས་སྦྱོར་བྱས་ནས་དངུལ་རྩའི་ལས་ཁུངས་དང་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་བར་གྱི་མཉམ་ལས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས།ཞབས་ཕྱིཀྲུང་དབྱང་དང་ཞིང་ཆེན་དང་ཁུལ་གྱིས་བཏོན་པའི་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་སྲིད་ཇུས་སྣ་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་གསེད་བཀྲོལ་རིགས་དབྱེ་དང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་ཏེ་སྲིད་ཇུས་ཁུག་མ་དང་“ཁུག་མའི་དེབ་”བཟོས་ཏེ། སྲིད་ཇུས་གལ་ཆེན་དང་དུས་ནུས་རང་བཞིན་གྱི་སྲིད་ཇུས་དུས་ཐོག་ཏུ་གསར་བརྗེ་བྱེད་པ་དང་། གཙོ་རྒྱུན་སྨྱན་སྦྱོར་དང་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པ་སོགས་བྱེད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྤྱད་དེ་སྲིད་ཇུས་རྒྱ་ཁྱབ་ངང་དྲིལ་སྒྲོག་བྱས་ཏེ། སྲིད་ཇུས་སྒོ་རྩར་སྐྱེལ་བ་དང་ཞབས་ཕྱི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེལ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། དུས་བཀག་ལྟར་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་ལ་རྗེས་སྙེག་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་ཁེ་ལས་ལ་ཕན་པའི་དཀའ་ངལ་སེལ་བའི་སྲིད་ཇུས་དོན་ཐོག་ལ་འབབ་པ་དང་། ཞིབ་ཕྲར་གཏོང་བ། དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བ་བཅས་ཀྱི་འགན་ལེན་ཏན་ཏིག་བྱ་དགོས། ཁུལ་དང་རྫོང་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་བསྡུ་རུབ་དང་ཁག་བགོས་ལྟེ་གནས་བཙུགས་ནས་ལས་དོན་དབང་ཆར་གཞིགས་ནས་རིམ་པ་དང་ལས་རིགས་དབྱེ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་དང་། ཁོངས་གཏོགས་ལྟར་དུས་བཀག་ནང་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ་ཁྲོམ་རའི་གཙོ་གཟུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། གན་རྒྱའི་དངུལ་སྤྲོད་པའི་མྱུར་ཚད་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་ཡིད་རྟོན་ཁག་ཐེག་སྤྱད་དེ་ཁེ་ལས་ཉོ་སྒྲུབ་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་རྒྱུར་སྟབས་བདེ་བསྐྲུན་དགོས། ཁུལ་སྒྲིག་ཁྲིམས་ཞིབ་བཤེར་ཨུ་ལྷན་དང་ལྟ་ཞིབ་ཨུ་ལྷན་གྱི“མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་སྲིད་དོན་ཞབས་ཕྱིའི་ལྟ་སྐུལ་དཔྱད་འཇོག”ལས་སྟེགས་ལ་བརྟེན་ནས་“ཨང་རིས་དཔྱད་འཇོག་དང་ལག་མཐིལ་ཐོག་ལྟ་སྐུལ” བརྒྱུད། ཁེ་ལས་ལ“དཀའ་སྡུག་ཡོད་ན་བཤད་ས་ཡོད་པ་དང་དཀའ་ངལ་ཡོད་ན་རོགས་རམ་བྱེད་ཐུབ་པ” བྱེད་དགོས།

གཉིས། ཁེ་ལས་ཀྱི་ཞབས་ཕྱི་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས།

མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་སྲིད་འཛིན་ཆོག་འཐུས་དང་ཆོག་འཐུས་རིགས་མིན་པའི་སྲིད་དོན་ཞབས་ཕྱིའི་དོན་ཚན་གྱི་ཞིབ་ཐོ་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་སྲིད་དོན་ཞབས་ཕྱིའི་ཚོམས་ཆེན་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ཚན་སྒྲུབ་པའི་སྒྲིག་སྲོལ་དུས་ཐོག་དང་ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ་སྲིད་དོན་ཞབས་ཕྱིའི་དོན་ཚན་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་བདག་སྤྲོད་ཆ་རྐྱེན་དང་། ཞབས་ཕྱི་བྱ་ཡུལ། སྒྲུབ་རིམ། རེ་ཞུའི་རྒྱུ་ཆ། ཁྲིམས་ལས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་ལས་སྒྲུབ་དུས་ཚད། སྒྲུབ་འབྲས་སོགས་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་གཅིག་གྱུར་ཡོང་བ་བྱས་ནས་དྲང་གཞག་ཀུན་ཕན་གྱི་ཞིབ་མཆན་ཞབས་ཕྱིའི་ཁོར་ཡུག་གཏོད་དགོས། ཁག་བགོས་ནས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་“ལས་རིགས་གཅིག་ལ་ལག་ཁྱེར་གཅིག་”གི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། “ལག་ཁྱེར་དང་འདྲ་པར་ལོགས་འབྱེད”ཀྱི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་ནང་དུ་ཞུགས་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ན་ལས་གཉེར་ཆོག་པ་རིམ་བཞིན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བ་བྱ་དགོས། སྟབས་བདེའི་ཐོ་བསུབ་ལམ་ལུགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཐོ་བསུབ་ཀྱི“དྲ་བ་གཅིག་གི་ཞབས་ཕྱིའི”སྟེགས་བུ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། ཐོན་ལས་ཀྱི་ཞུགས་འཐུས་འགག་སྒོ་ནན་པོ་བཟོས་ནས་ཁྲོམ་རའི་ཞུགས་འཐུས་ཀྱི་ལྡོག་ཕྱོགས་རྩིས་ཐོའི་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། “བཀག་སྡོམ་མ་བྱས་ན་ཞུགས་འཐུས་ཆོག་པ་”ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། ཞབས་ཕྱི་འགྲན་རྩོད་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་གོ་གནས་ཇེ་དྲག་ཏུ་གཏོང་བ་དང་། དྲང་གཞག་འགྲན་རྩོད་ལ་ཞིབ་བཤེར་དང་ཚུལ་མིན་འགྲན་རྩོད་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་ལས་ཀའི་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་འདུའི་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་ནན་པོ་བྱས་ཏེ། གཅིག་གྱུར་མཐུན་སྦྱོར་དང་ལྟ་སྐུལ་མཛུབ་སྟོན་གྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་དང་། དུས་བཀག་ལྟར་ལྟ་སྐུལ་འཐེན་བཤེར་བྱས་ཏེ། དྲང་གཞག་འགྲན་རྩོད་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས་ཕན་འབྲས་ཐོན་པར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་སྟེ། ཁྲོམ་རའི་གཙོ་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་ལ་འདྲ་མཉམ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་འཛིན་དགོས། མཉམ་བསྲེས་འདྲ་བཟོ་དང་། ཚོང་ལས་དྲིལ་སྒྲོག་རྫུན་མ། ཚོང་ལས་ལ་དམའ་འབེབས་གཏོང་བ་སོགས་དམངས་འཚོའི་ཚུར་སྣང་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡིན་པའི་ཚུལ་མིན་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཞིབ་བཤེར་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་ཆེད་དམིགས་ཁྲོམ་རའི་བཅོས་སྒྲིག་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་དང་། ཚུལ་མིན་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་ཁྲིམས་བསྟར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཚུལ་མིན་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་བྱ་སྤྱོད་ལ་རྡུང་རྡེག་ནན་པོ་གཏོང་དགོས། ཁེ་ལས་ཀྱིས་སྒྲིག་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི་དོ་དམ་མ་ལག་མགྱོགས་མྱུར་འཛུགས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་མཛུབ་སྟོན་བྱས་ཏེ། ཁྲིམས་ལྟར་སྒྲིག་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་སྤེལ་བ་དང་། ཁྲོམ་རའི་འགྲན་རྩོད་དྲང་གཞག་རང་རྟོགས་ཀྱིས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ནུས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས། དྲང་གཞག་འགྲན་རྩོད་དང་འགལ་བའི་ཞུ་གཏུག་ཐེར་འདོན་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཞུ་གཏུག་ཐེར་འདོན་ཐབས་ལམ་ཤར་གཏོང་བྱེད་པ། མང་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཁུར་བྱེད་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དོ་ཁུར་བྱེད་པའི་གནད་དོན་དུས་ཐོག་ཏུ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་ཐོག་དྲང་གཞག་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་ཁྲོམ་རའི་སྒྲིག་ལམ་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་བར་སྐུལ་སློང་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཚོགས་ཐུན་མོང་ཐོག་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ཆགས་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་མགོ་རྩོམ་ས་བྱས་ཏེ། སྲིད་ཚོང་འབྲེལ་འདྲིས་ཀྱི“དྲང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིབ་ཐོ་”དང“ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིབ་ཐོ”བཟོ་བ་དང་། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་དང་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་གྱི་འབྲེལ་གཏུག་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱིས་བསམ་འཆར་དང་རེ་འདུན་འདོན་པའི་བགྲོད་ལམ་ཤར་གཏོང་བྱེད་པ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ཁེ་ལས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སྲིད་ཇུས་གལ་ཆེན་གཏན་འབེབས་བྱེད་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་ཉེ་རིང་མེད་ཅིང་ལྷད་མེད་ཀྱི་སྲིད་ཚོང་ཁོར་ཡུག་ཧུར་ཐག་གིས་གཏོད་དགོས། རིམ་པ་ཁག་གི་མགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱིས་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་མཁས་ཅན་དང་འབྲེལ་གཏུག་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་པར་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ། ཁེ་ལས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དངོས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི“ཞབས་ཕྱི་བ་”ཡག་པོ་བྱེད་དགོས། སྲིད་ཚོང་འབྲེལ་འདྲིས་དང་དམངས་གཉེར་ཁྲོམ་རའི་གཙོ་གཟུགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་སྒྲིག་འགལ་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཞིབ་བཤེར་ཐག་གཅོད་ནན་པོ་བྱ་དགོས།  སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཚན་གྱི“སྐབས་བསྟུན་མཉམ་འབྲེལ་ཞིབ་བཤེར་”ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས་ལ། ཁེ་ལས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སྡེ་ཚན་བར་བརྒལ་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་སྲིད་འཛིན་ཁྲིམས་བསྟར་དང་མཉམ་འབྲེལ་འཐེན་བཤེར་ཞིབ་བཤེར་ལས་དོན་སྤེལ་བ་དང་། སྡེ་ཚན་ཁག་གིས་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་ཚད་མང་བ་དང་ཁེ་ལས་ལ་འགལ་རྐྱེན་བཟོ་ཚད་ཆེ་བ་མ་ཟད་ཟླ་སྒྲིལ་གཏོང་རྒྱུར་འཚམ་པའི་ཞིབ་བཤེར་དོན་ཚན་ཚང་མ་སྡེ་ཚན་བར་བརྒལ་གྱི་མཉམ་འབྲེལ་འཐེན་བཤེར་ཞིབ་བཤེར་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་བཅུག་ནས“ཞིབ་བཤེར་ཐེངས་གཅིག་ལ་མཉམ་འབྲེལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པ་དང་གཅིག་གྱུར་གྱིས་དག་ཐེར་བྱེད་ཐུབ་པ”བརྩོན་ལེན་བྱས་ཏེ་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཁུར་པོ་ཡང་དུ་ཏན་ཏིག་གཏོང་དགོས། གསལ་བཤད་དང་། དྲན་སྐུལ། ཁ་ཏ་བསླབ་བྱ་སོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་བསྟར་བྱེད་སྟངས་ཁྱབ་སྤེལ་བཏང་ནས་ཁྲིམས་འགལ་ཐེངས་དང་པོ་བྱས་པ་མ་ཟད་གནོད་འཚེ་ཆུང་བ་དང་དུས་ཐོག་ཏུ་ཡོ་བསྲང་བྱས་རིགས་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་འཛིན་ཆད་པ་གཅོད་མི་རུང་། 《ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་གི་གྲོན་དངུལ་གཏོང་སྤྲོད་འགན་སྲུང་སྲོལ་ཡིག》ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་ཁ་ཆད་དང་ཆད་འགྱངས་བྱས་པའི་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་གི་གྲོན་དངུལ་ཐོ་འགོད་ཞུ་གཏུགལས་སྟེགས་ཀྱི་ལས་སྒྲུབ་གཞན་བསྒྱུར་གནད་དོན་གྱི་ཁུངས་སྣེ་ཐག་གཅོད་འོས་འཚམ་བྱས་ཏེ་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་གི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བྱེད་དགོས། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་གི་རྩིས་ཁྲའི་དངུལ་ཆད་འགྱངས་འབྱུང་རྩ་ནས་སྔོན་འགོག་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། ཁྲིམས་སྐྱོང་ཅན་དང་ཁྲོམ་ར་ཅན་གྱི་བྱེད་ཐབས་ཧུར་ཐག་སྤྱད་དེ་རྩིས་ཁྲའི་དངུལ་ཆད་འགྱངས་སེལ་བ་དང་ཁྲོམ་རའི་གོ་གནས་ལེགས་པོ་གང་བྱུང་དུ་སྤྱད་དེ་དུས་ཡོལ་བཟུང་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་། བསམ་བཞིན་དུ་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་གི་རྩིས་ཁྲའི་དངུལ་ཆད་འགྱངས་བྱེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ཆད་གཅོད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།

 གསུམ། གཉེར་སྐྱོང་མ་གནས་དམའ་རུ་བཏང་ཞིང་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རིམ་པ་སྤར་ནས་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། 

 ཐང་འཕར་དཔྱ་ཁྲལ་གྱི་ཚབ་འཕྲི་ཁྲལ་སློག་དང་། ཐང་འཕར་དཔྱ་ཁྲལ་གྱི་གཞི་ཁྱོན་ཆུང་བའི་ཁྲལ་འཇལ་བའི་དཔྱ་ཁྲལ་ཆག་ཡང་དང་རྩ་ཆག་གཏོང་བ། ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་གྱི་འགྲོ་གྲོན་སྣོན་རྩིས་འཕྲི་འཐེན་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་གཏོང་ཁྲལ་སློག་ལས་ཀའི་སྤུས་ཚད་དང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་འགན་བཅོལ་གྲོན་དངུལ་གྱི་སྐྱེད་ཀ་ཆག་ཡང་དང་འགྲོ་གྲོན་ཕྱི་སྤྲོད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་མུ་མཐུད་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་སྒྲིག་སྲོལ་ལྟར་དཔྱ་ཁྲལ་ཆག་ཡང་དང་རྩ་ཆགས་གཏོང་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ཁེ་ལས་ཆུང་གྲས་དང་ཆེས་ཆུང་གྲས་ཀྱི་“དཔྱ་ཁྲལ་དྲུག་དང་གྲོན་དངུལ་གཉིས”ཆག་ཡང་དང་རྩ་ཆག་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་བཀོལ་སྤྱོད་ཁྱབ་ཁོངས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་སྟེ། སྲིད་ཇུས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་བྱེད་པོ་དེ་ཐང་འཕར་དཔྱ་ཁྲལ་གྱི་གཞི་ཁྱོན་ཆུང་བའི་ཁྲལ་འཇལ་མཁན་ནས་ཁེ་སྤོགས་ཕྲན་བུ་ཅན་གྱི་ཁེ་ལས་ཆུང་གྲས་དང་། ཁེར་རྐྱང་བཟོ་ཚོང་དུད་ཚང་བར་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བ་དང་། ཁྲལ་འབབ་ཀྱི50%ལྟར་ཐོན་ཁུངས་དཔྱ་ཁྲལ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་སྲུང་སྐྱོང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དཔྱ་ཁྲལ། ཁང་བའི་བདག་ཁོངས་དཔྱ་ཁྲལ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་ས་ཞིང་བཀོལ་སྤྱོད་དཔྱ་ཁྲལ། རིས་སྦྱར་དཔྱ་ཁྲལ།འཛིན་ལོ་ཉོ་ཚོང་གི་རིས་སྦྱར་དཔྱ་ཁྲལ་མི་འདུཞིང་རྨོ་བཟུང་སྤྱོད་དཔྱ་ཁྲལ་དང་སློབ་གསོའི་གྲོན་དངུལ་གྱི་ཟུར་སྣོན། ས་གནས་སློབ་གསོའི་ཟུར་སྣོན་བར་རྒྱ་སྐྱེད་དེ་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཁྲལ་བསྡུའི་མ་གནས་ཇེ་དམའ་རུ་གཏོང་དགོས། 《〈མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་བཟོ་ལས་དཔལ་འབྱོར་བརྟན་བརླིང་ངང་འཕེལ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱེད་ཐབས་བཅུ〉དཔར་འགྲེམས་བྱས་པའི་ཐད་ཀྱི་བརྡ་སྦྱོར》བྱང་སྲིད〔2022〕ཨང28པཡིག་ཆའི་བླང་བྱ་ལྟར། དངུལ་ཁང་ལས་རིགས་ཀྱི་དངུལ་རྩའི་སྒྲིག་གཞིའམ་ཡང་ན་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ཁག་ཐེག་སྒྲིག་གཞིར་དངུལ་བུན་བསྐྱིས་པའམ་ཡང་ན་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ཁག་ཐེག་ལས་སྒོ་སྤེལ་རྗེས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་དངུལ་བུན་གྱི་གྱོང་གུན་ནམ་ཡང་ན་ཁག་ཐེག་ཚབ་འཇལ་གྱོང་གུན་གྱི་ཉེན་ཁའི་ཁ་གསབ་ཐེབས་རྩ་ནས་ཐེངས་གཅིག་རང་བཞིན་གྱི་ཉེན་ཁའི་ཁ་གསབ30%སྤྲོད་དགོས། དངུལ་རྩའི་སྒྲིག་གཞི་དང་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ཁག་ཐེག་སྒྲིག་གཞིས་དངུལ་ཁང་གི་འགན་འཁུར་མཉམ་ལས་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་པའི་འོག་བྱུང་བའི་དངུལ་བུན་ནམ་ཡང་ན་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ཁག་ཐེག་ལས་སྒོ་སྤེལ་རྗེས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་དངུལ་བུན་གྱི་གྱོང་གུན་ནམ་ཡང་ན་ཁག་ཐེག་ཚབ་འཇལ་གྱོང་གུན་ལ་ཉེན་ཁའི་ཁ་གསབ་ཐེབས་རྩས་དངུལ་ཁང་གི་འགན་འཁུར་ཉེན་ཁའི་བསྡུར་ཚད་ལྟར་སོ་སོར་ཐེངས་གཅིག་རང་བཞིན་གྱི་ཉེན་ཁའི་ཁ་གསབ40%སྤྲོད་དགོས།  འགྲིམ་འགྲུལ་ཟོག་འགྲེམས་དང་ཆུ་གློག་དྲོད་རླངས། དངུལ་རྩ། ལས་རིགས་མཐུན་ཚོགས་དང་ཚོང་ཚོགས་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཁེ་ལས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་སྒྲིག་འགལ་གྲོན་བསྡུའི་གནད་དོན་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་གྲལ་བཤེར་བྱས་ཏེ། གང་བྱུང་གྲོན་བསྡུ་དང་གང་བྱུང་ཁག་དཀྲི། གང་བྱུང་དངུལ་ཆད་གཅོད་པ་བཅས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་བཅོས་སྒྲིག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དགོས། སྲིད་གཞུང་སྡེ་ཚན་དང་དེ་བཞིན་ཁོངས་གཏོགས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གྲོན་དངུལ་ཆག་གཏོང་དང་ཁུར་པོ་ཆག་གཏོང་སྲིད་ཇུས་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་མེད་པ་དང་། གློག་རྡུལ་སྲིད་དོན་སྟེགས་བུ་སྤྱད་དེ་སྒྲིག་འགལ་ངང་གྲོན་བསྡུ་བྱེད་པ། སྒྲིག་འགལ་ངང་སྲིད་འཛིན་ཞིབ་མཆན་འགོད་པའི་བར་ཁེ་ཞབས་ཕྱིའི་གྲོན་བསྡུ། མ་གནས་གཞན་སྤྲོད། བཙན་ཤེད་དམ་ཡང་ན་རྣམ་པ་འགྱུར་བའི་བཙན་ཤེད་གྲོན་བསྡུ། ཚོང་ལས་དངུལ་ཁང་གིས་གཏན་འབེབས་ལས་འགལ་བའི་ངང་ཞབས་ཕྱིའི་རིན་གོང་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་། མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་ཞབས་ཕྱིའི་ཁྲོད་ཁེ་ལས་ཆུང་གྲས་དང་ཆེས་ཆུང་གྲས་ཀྱི་གྲོན་བསྡུའི་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་མ་བྱས་པ། ཁག་ཐེག་དང་དཔྱད་དཔོག ཡིད་རྟོན་འཕེལ་བ་སོགས་དངུལ་རྩའི་བར་ཁེའི་སྒྲིག་གཞིར་ཞིབ་བཤེར་སྣུར་སྲིང་བྱེད་པ། བཙན་ཤེད་ཀྱིས་འགྲོ་གྲོན་སྡེབ་འཚོང་དང་གཞན་སྤྲོད་བྱེད་པ། དེ་བཞིན་དངུལ་བུན་ཚོགས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་སྒྲིག་འགལ་གྲོན་བསྡུ་བྱེད་པ། གློག་སྒྱུར་ལྷུ་ཚིགས་ཀྱི་ལུགས་མཐུན་མིན་པའི་རིན་གོང་སྤར་བ་དང་། གློག་འདོན་ཁེ་ལས་དང་གློག་འཚོང་སྤྱི་གཉེར་གྱི་རིན་གོང་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་བྱ་སྤྱོད། དེ་བཞིན་ཨར་ལས་ས་ཁོངས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་དམར་ཐིག་ཕུད་པའི་གློག་ཤུགས་ལས་གྲྭའི་སྒྲིག་སྦྱོར་སོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་རིན་གོང་གྱོད་གཞིར་རྡུང་རྡེག་དྲག་པོ་བཏང་སྟེ། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གཙོ་གཟུགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་ཁུར་པོ་ཡང་དུ་གཏོང་དགོས།

 བཞི། འགྲན་རྩོད་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ནང་གནས་སྒུལ་ཤུགས་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་དགོས། 

“མི་སྒེར་ནས་ཁེ་ལས་སུ་བསྒྱུར་བའི་བྱ་བ་གཅིག་”ཅེས་པའི་ཞིབ་བཤེར་ཆོག་མཆན་འགོད་པའི་ཞབས་ཕྱི་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་། ཁེར་རྐྱང་བཟོ་ཚོང་དུད་ཚང་ཁེ་ལས་སུ་རིམ་སྤོར་བྱས་པ་མ་ཟད་མ་དངུལ་འཇོག་མཁན་གྱི་གཙོ་གཟུགས་མི་འགྱུར་བར། གཏན་འབེབས་ལྟར“ཐད་ཀར་སྒྱུར་བ”ཡི་སྙན་ཞུ་བྱས་ནས་ཐོ་འགོད་བྱས་པར་གཏན་འབེབས་ལྟར་ཁང་པ་དང་ས་ཆའི་བདག་དབང་གི་གན་འཛིན་དཔྱ་ཁྲལ་དང་གཏན་ཚུགས་ནོར་རྫས་ཐོ་འགོད་གྲོན་དངུལ་རྩ་ཆག་གཏོང་དགོས། ཁེར་རྐྱང་བཟོ་ཚོང་དུད་ཚང་གི་འཕེལ་རྒྱས་གནས་ཚུལ་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་པའི་མ་ལག་དང་སྡེ་ཁག་ལས་བརྒལ་བའི་གཞི་གྲངས་ཞིབ་བསྡུར་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་དང་ཆུང་གྲས་ཀྱིས་གཉེར་སྐྱོང་དོ་དམ་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་བ་དང་། རང་འགུལ་ངང་རང་ངོས་ཀྱི་མི་འདང་ས་ཁ་གསབ་བྱེད་པ། དངུལ་རྩའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་གྱི་ཚད་གཞི་ལྟར་ཁྲིམས་མིའི་བཅོས་སྐྱོང་གི་གྲུབ་ཚུལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། ནོར་དོན་དོ་དམ་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་བ། གཉེར་སྐྱོང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས་སྤུས་ལེགས་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་དང་ཆུང་གྲས་འཚར་ལོངས་ཡོང་བར་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་དགོས། ཁེ་ལས་ཚད་གཞི་འཕར་ཏེ་ཚད་བཀག་ཁེ་ལས་སུ་ཞུགས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ། ལོ་དེར་གསར་དུ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པའི་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་བཟོ་ལས་ཁེ་ལསམཛོད་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ནས་སླར་ཡང་མཛོད་དུ་བཅུག་པའི་ཁེ་ལས་ཚུད་མེདལ་ཐེངས་གཅིག་རང་བཞིན་གྱི་བྱ་དགའ་སྒོར་ཁྲི20སྤྲོད་རྒྱུ་དང་། ཚད་བཀག་ཡན་གྱི་ཚད་གཞིར་སླེབས་པའི་ཁེ་ལས་ལ་ཐེངས་གཅིག་རང་བཞིན་གྱི་བྱ་དགའི་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི10སྤྲོད་རྒྱུ།  ཨར་ལས་རྒྱུ་ཆ་ལས་སྣོན་དང་ལྕགས་རིགས་བཙོ་སྦྱང་། སྐྱེ་ལྡན་ལུད་བཟོ་སྐྲུན་སོགས་སྲོལ་རྒྱུན་ཐོན་ལས་ཀྱིས་སྔོན་ཐོན་དང་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ལག་རྩལ་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། ཐོན་སྐྱེད་སྒྲིག་ཆས་སྒྱུར་བཀོད་རིམ་སྤར་བྱེད་པ་དང་། ཐོན་རྫས་གསར་བརྗེས་རིམ་སྤར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། ཐོན་རྫས་ཀྱི་རིམ་པ་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་པར་བསྔགས་སྐུལ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་དགོས། སྐྱེ་ཁམས་ལེགས་ཆ་དང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དེ་མཚོ་བྱང་གི་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་ལེགས་ཆར་སྒྱུར་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ལོག་དཀར་དང་ནོར་གནག བོད་ལུག་སོགས་ལེགས་ཆ་ལྡན་པའི་ཞིང་ལས་དམིགས་བསལ་ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ། ཁྱད་ལྡན་བཟའ་བཅའ་གསར་སྤེལ་དང་། ཐོན་རྫས་ཀྱི་སྣ་ཁ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་གཏོང་བ། ཁྱད་ལྡན་སྤུས་རྟགས་གཏོད་པ། ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་དང་ཁྲོམ་རའི་ཐོབ་སྐལ་མཐོ་རུ་གཏོང་བ། ལེ་ལག་ཚང་བའི་ལས་སྣོན། ཞིབ་ཚགས་ལས་སྣོན། བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་བོའི་འཁྱག་ཉར་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་པ་བཅས་བྱས་ཏེ། ཞིང་ཕྱུགས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་ཀྱི་ཐོན་ལས་སྦྲེལ་ཐག་དང་གསར་གཏོད་ཁྱུ་ཚོགས་འཛུགས་དགོས། སྤུས་ལེགས་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་སྐས་རིམ་ལྟར་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཤུགས་ཚད་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། འགུལ་རྣམ་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ཁེ་ལས་དཀར་ཆག་མཛོད་འཛུགས་པ། རིམ་པ་དབྱེ་ནས་ཁེ་ལས་ཚོགས་སྤྱི་གསར་འཛུགས་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་གཙོ་གཟུགས་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་དང་། ལག་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་གྲུབ་འབྲས་གཞན་སྒྱུར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་ཧུར་བརྩོན་རང་བཞིན་དང་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་སྐུལ་སློང་ནུས་ལྡན་བྱས་ཏེ། ལག་རྩལ་ནུས་པ་གསོག་འཇོག་དང་མཐོར་འདེགས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ཆགས་པ་བཅས་བྱ་དགོས། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ཚན་རྩལ་རྣམ་པའི་ཁེ་ལས་དང་། “ཆེད་ལས་སྤུས་ལེགས་ཁྱད་གསར་”གྱི་ཁེ་ལས་ཆུང་འབྲིང་དང་དེ་བཞིན་ལག་རྩལ་མཐོ་གསར་ཁེ་ལས་སོགས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་མཚན་སྙན་དང་ཚན་རྩལ་རྣམ་གྲངས་རེ་ཞུ་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་པ་དང་། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཁེ་ལས་ལ་དོ་སྣང་དང་གཙོ་ལས་སྤུས་ལེགས་གཉེར་བར་ཁྲིད་སྟོན་དང་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཏེ། གསར་གཏོད་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་སྤུས་ཚད་དང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ཐོན་ལས་སྦྲེལ་ཐག་འཕེལ་རྒྱས་བྱ་བའི་ཁྲོད་དུ་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཐོན་རྫས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་འདོན་སྤྲོད་འོས་སྦྱོར་སྟེགས་བུ་བསྐྲུན་པ་དང་། དུས་བཀག་མེད་པར་སྲིད་གཞུང་གིས་ལས་སྟེགས་བསྐྲུན་པ་དང་ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཐོན་རྫས་མངོན་པ། ཐོན་ལས་སྦྲེལ་ཐག་སྣུར་སྲིང་བྱས་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་ཐོན་རྫས་དང་ས་གནས་དེ་གའི་ཁྲོམ་རའི་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་སྦྲེལ་མཐུད་འོས་སྦྱོར་དྲིལ་སྒྲོག་བྱེད་སྒོ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་དེ་ཀྲུང་གོ•མཚོ་སྔོན་ཚོང་ཚོགས་དང་ཀྲུང་གོམཚོ་སྔོནརྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་དངོས་མང་བཤམས་སྟོན་ཚོགས་འདུ། ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་སོ་སོའི་མཉམ་ལས་བརྗེ་རེས་སོགས་འགྲེམ་ཚོང་དུ་ཞུགས་པར་སྣེ་ཁྲིད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། རང་ཁུལ་གྱི་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་འཚོང་ཚོང་ལམ་ཤར་གཏོང་དང་ཡུལ་ཁོངས་ནང་གི་ཐོན་རྫས་འདོན་སྤྲོད་ཀྱི་སྦྲེལ་ཐག་མཐུད་ནས་དམངས་གཉེར་ཁྲོམ་ར་རྒྱ་སྐྱེད་དང་ནུས་པ་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་རོགས་རམ་བྱེད་དགོས།ལྔ། རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོའི་འགན་སྲུང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་གསོག་འཇོག་བྱེད་དགོས། 

ནུས་ཁུངས་དང་ཐོན་ཁུངས་མཁོ་སྤྲོད་ལ་དམིགས་ནས་ལས་རིགས་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཙོ་གནད་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་དང་མཉམ་འབྲེལ་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཁེ་ལས་ལ་བརྟག་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ། གཙོ་གནད་ཁེ་ལས་ཀྱི་དགོས་མཁོའི་རྩིས་ཐོ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། ཁེ་ལས་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་པའི་ཟམ་པ་འཛུགས་པ། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཁོར་སྐྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ནུས་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འགུལ་རྣམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བཅས་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་དང་མངོན་གསལ་དོད་པའི་འགལ་བ་ཐག་གཅོད་ནུས་ལྡན་བྱེད་དགོས། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལག་ལེན་ཤུགས་ཆེན་བསྟར་བ་དང་། ནུས་ཁུངས་ཟད་གྲོན་འཕར་ཚད་དང་། བསྐྱར་སྐྱེས་ཐུབ་པའི་ནུས་ཁུངས་གསར་འཕར་འཐེན་འཕྲི་གཏོང་བ་དང་དེ་བཞིན་ནུས་ཁུངས་གྲོན་ཆུང་སྒྱུར་བཀོད། རྗེས་ལུས་ཐོན་ནུས་དོར་ནས་ནུས་ཁུངས་སྤྱོད་པའི་བར་སྟོང་བཟོ་བ་སོགས་ཀྱི་དམིགས་ཚད་གཅིག་གྱུར་གྱིས་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ། དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་མ་འཇོག་རྣམ་གྲངས་གལ་ཆེན་གྱི་ནུས་ཁུངས་སྤྱོད་པའི་འགན་སྲུང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ཀྱིས་བསགས་འབོར་ས་ཆ་སྤྱད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ཐོན་ལས་གསར་པ་དང་ལས་རིགས་གསར་པ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་བསྔགས་སྐུལ་བྱེད་པ་དང་། དུས་ཡུན་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ནང་དུ་ས་ཆ་སྤྱོད་མཁན་དང་འཆར་འགོད་ཆ་རྐྱེན་ལ་འགྱུར་བ་མི་གཏོང་བའི་བར་བརྒལ་དུས་སྐབས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལོངས་སུ་སྤྱད་དུ་འཇུག་དགོས། ད་ཡོད་འཛུགས་སྐྲུན་ས་ཆ་སྤྱོད་མཁན་གྱི་བར་བརྒལ་དུས་སྐབས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཚད་བཀག་ནི་ལོ5ཡིན། བར་བརྒལ་དུས་སྐབས་རན་པ་དང་གཞན་སྤྲོད་སྐབས་ས་ཆ་སྤྱོད་མཁན་དང་འཆར་འགོད་ཆ་རྐྱེན་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བའི་འགྲོ་ལུགས་གཉེར་དགོས་ཚེ། གྲོས་མཐུན་གྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་བསྒྲུབ་ཆོག དམངས་གཉེར་ཁྲོམ་རའི་གཙོ་གཟུགས་ཀྱིས་ས་ཆ་མཉམ་འདུས་བེད་སྤྱོད་དང་བེད་མེད་ལས་ཆོད་ཆུང་བའི་ས་ཆ་སོགས་ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ། ཐོན་ནུས་སྤུས་ཚད་མཐོར་འདེགས་དང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་མགྱོགས་མྱུར་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བ་བྱ་དགོས། བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་ཕུད། མཁར་གྲོང་གི་འཆར་འགོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྤྱོད་པའི་ས་ཆའི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་ཆུ་མཁོ་འདོན་དང་གློག་མཁོ་འདོན་ཁེ་ལས་ཀྱི་མ་འཇོག་མཐུད་མཚམས་རིན་མེད་ངང་ཁེ་ལས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ས་ཁོངས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་དམར་ཐིག་བར་སྣུར་སྲིང་བྱ་དགོས། “ཁུ་ནུ་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ”ཡི་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞིའི་ནང་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་ཕུལ་བྱུང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་དམིགས་བསལ་གྲོན་དངུལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག ཞིང་ཆེན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་གྲོན་དངུལ་གྱི20%ལྟར། སླར་ཡང་གྲོན་དངུལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ།

“ཁུ་ནུ་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ”ཡི་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞིའི་ནང་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གནས་སའི་ཁེ་ལས་ལ་མ་དངུལ་གྱི་སྐུལ་ལྕག་བྱེད་དགོས། སློབ་གྲྭ་དང་ཁེ་ལས་མཉམ་ལས་ཀྱིས་གསོ་སྦྱོང་དང་སློབ་གསོའི་དངོས་སྦྱོང་རྟེན་གཞི་སོགས་ཕུགས་ཕན་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པར་བསྔགས་སྐུལ་བྱས་ཏེ། དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་དང་དགོས་མཁོ་དང་མཐུན་པའི་ཆེད་ལས་རྩལ་ནུས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་ཤུགས་ཆེན་བྱ་དགོས། ལས་ཞུགས་དཀའ་ཁེག་དང་ལས་མི་བསྡུ་དཀའ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་གཅིག་གྱུར་གྱིས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ལས་ཆོད་ཆེ་བའི་སྤྱི་པའི་ལས་ཞུགས་ཞབས་ཕྱིའི་སྟེགས་བུ་འཛུགས་པ་དང་། ཆེད་དམིགས་གདན་ཞུའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནས་ལས་ཞུགས་འབོར་ཆེན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། མི་ཤུགས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཁྲོམ་རའི་མཁོ་སྤྲོད་དང་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་མི་བཀོལ་སྤྱོད་གནས་ཚུལ་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ལས་རིགས་ཀྱི་མི་ཐབས་མ་རྩའི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་ལམ་ལུགས་བཙུགས་ནས་ཁེ་ལས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་རྩལ་ནུས་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས།གསུམ་པ། འགན་སྲུང་བྱེད་ཐབས། 

གཅིག རྩ་འཛུགས་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། རྫོང་ཁག་དང་སྡེ་ཚན་ཁག་གིས་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལས་ཀའི་མཐུན་སྦྱོར་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ལས་ཀའི་འཁོར་སྐྱོད་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་མཐུན་སྦྱོར་དང་། ལས་ཀ་བཀོད་སྒྲིག རྗེས་སྙེག་ལྟ་སྐུལ་བཅས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ཁུལ་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྒྱུར་བཅོས་ཨུས་སྣེ་ཁྲིད་སྒོས་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བྱས་ཏེ། བཏོན་ཟིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དོན་འཁྱོལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་ཁེ་ལས་ལ་རོགས་རམ་དང་། དངུལ་རྩའི་རྒྱབ་སྐྱོར། ཁྲལ་གྲོན་གཟིགས་སྐྱོང་། རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོའི་འགན་ལེན་སོགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་ཞིབ་ཕྲ་བྱ་རྒྱུར་གཙོ་གནད་ཐོག་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཞུ་གཏུག་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་སྟེགས་བུ་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། ཞུ་གཏུག་ཐེར་འདོན་གསང་སྲུང་ལམ་ལུགས་དང་། ཐག་གཅོད་གོ་རིམ། ལྟ་སྐུལ་དཔྱད་ཞིབ་ལམ་སྲོལ་བཅས་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་བསྐྲུན་དགོས། 

གཉིས། སྡོམ་རྩིས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ཁུལ་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྒྱུར་བཅོས་ཨུས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྡོམ་རྩིས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་དམིགས་ཚད་མ་ལག་བཙུགས་ནས་སྡོམ་རྩིས་དང་། ཁྲོམ་རའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ། དངུལ་རྩ། ཁྲལ་དོན། མི་ཤུགས་ཐོན་ཁུངས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་སོགས་སྲིད་དོན་གྲངས་གཞིའི་ཐོན་ཁུངས་སྣ་ཚོགས་དུས་ཐོག་ཏུ་བསྡུ་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཁོར་སྐྱོད་གནས་ཚུལ་ལ་སྡོམ་རྩིས་དབྱེ་ཞིབ་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་དུས་བཀག་ལྟར་འབྲེལ་ཡོད་གྲངས་གཞི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས། རྫོང་ཁག་དང་ཚན་པ་ཁག་གིས་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་དེ་གཅིག་གྱུར་སྡོམ་རྩིས་ནང་ཞུགས་པར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་དམིགས་ཚད་དང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་མ་འཇོག་སོགས་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་དང་སྡོམ་རྩིས་བྱ་དགོས་པ་དག་ངེས་པར་སྡོམ་རྩིས་བྱེད་དགོས། དུས་མཚུངས་སུ་ཉེན་ཁའི་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལམ་ལུགས་བཙུགས་ནས་གྲངས་གཞིའི་ཐོན་ཁུངས་སྤྱད་དེ་གནས་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་གནས་སྲིད་པའི་ཁྲོམ་རའི་ཉེན་ཁར་དབྱེ་ཞིབ་དང་དཔྱད་དཔོག་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ལ་སྔོན་བརྡའི་ཆ་འཕྲིན་དུས་ཐོག་ཏུ་བཏང་ནས་ཁྲོམ་རའི་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོག་བྱེད་དགོས། 

གསུམ། སྤྱི་སྡོམ་དཔྱད་དཔོག་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། ཁུལ་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྒྱུར་བཅོས་ཨུས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལོ་འཁོར་གྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་དཔྱད་དཔོག་བྱས་ནས་དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཉམས་མྱོང་དང་བྱེད་སྟངས་སྤྱི་སྡོམ་དང་ཁྱབ་གདལ་བཏང་སྟེ། སྤྱོད་གོ་ཆོད་པའི་ཉམས་མྱོང་དང་བྱེད་སྟངས་འོས་འཚམ་གྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱུན་བསྲིང་བྱེད་དགོས། རྫོང་ཁག་དང་ཚན་པ་ཁག་གིས་མདོ་ལ་ཚགས་པར་ཁང་དང་མཚོ་བྱང་གསར་འགྱུར་སོགས་གཙོ་རྒྱུག་སྨྱན་སྦྱོར་དང་དེ་བཞིན་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པ་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་ཁྲོམ་རའི་གཙོ་གཟུགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་དཔེ་མཚོན་ཉམས་མྱོང་དང་བྱེད་སྟངས་དུས་ཐོག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས། ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་བ་དང་ལས་ཀར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་ཐེབས་པ་སོགས་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་གནད་དོན་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་དམར་འདོན་དང་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་བྱ་ཐབས་ཁག་ལ་ཕན་འབྲས་དང་སྤུས་ཚད་ཐོན་ཐུབ་པའི་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས།

སངས་རྒྱས་སྐྱིད་ཀྱིས་བསྒྱུར།