ཉེ་ཆར། མཚོ་བྱང་ཁུལ་ཨུའི་རྒྱུན་ཨུ་དང་རྒྱུན་ལས་ཁུལ་དཔོན་གཞོན་པ་ཨ་ཁྱུང་གིས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གནམ་གཤིས་ཅུའི་གཞུང་ཕྱོགས་དྲ་བའི་ཐོག་མིང་བཀོད་རྩོམ་ཡིག་སྟེ《སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་བརྟེན་ནས་དག་སྣང་གི་མཚོ་བྱང་བསྐྲུན་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱེད་པ》ཞེས་པ་སྤེལ་ལ། ད་ལྟ་རྩོམ་ཡིག་ཆ་ཚང་བཀོད་པ་གཤམ་ལྟར།

སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་བརྟེན་ནས་དག་སྣང་གི་མཚོ་བྱང་བསྐྲུན་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱེད་པ།
མཚོ་བྱང་ཁུལ་ཨུའི་རྒྱུན་ཨུ་དང་རྒྱུན་ལས་ཁུལ་དཔོན་གཞོན་པ།    ཨ་ཁྱུང་།

མཚོ་བྱང་ཁུལ་ནི་མདོ་ལ་རིང་མོའི་བར་རྒྱུད་དང་མཚོ་སྔོན་པོའི་བྱང་ངོགས། ཙོང་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་དུ་གནས་ཤིང་། གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་གནམ་གཤིས་ཇེ་དྲོ་རུ་འགྲོ་བའི་རྒྱབ་ལྗོངས་འོག  གནམ་གཤིས་དང་གནམ་ཟླ་ཐལ་དྲག་པའི་དོན་རྐྱེན་འབྱུང་བ་ཁྱབ་ཆེ་ལ་གྲངས་མང་བ་དང་། བསྐྱར་འབྱུང་དང་མཉམ་འབྱུང་བཅས་བྱེད་པས། དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གནམ་གཤིས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཚོར་སྐྱེན་རང་བཞིན་དང་འབྲེལ་མཐུད་རང་བཞིན་སྔར་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ལ། མི་དམངས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུའི་དགོས་མཁོ་སྔར་བས་ཇེ་ཞིབ་ཏུ་སོང་ཞིང་། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱིས་གནམ་གཤིས་འགན་ལེན་ཐད་ཀྱི་རེ་བ་སྔར་བས་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུག་ཡིན། མཚོ་བྱང་ཁུལ་ཨུ་དང་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གིས་གནམ་གཤིས་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གནམ་གཤིས་ལས་དོན་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལས་དོན་ལ་གནང་བའི་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས། 《གནམ་གཤིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྩ་གནད（2022-2035ལོ）》མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཤིང་། ཏན་ཏིག་སྒོས་གནམ་གཤིས་དེང་རབས་ཅན་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། གནམ་གཤིས་ཀྱིས་དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ནུས་པ་དང་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་བཏང་ནས། འབྱོར་ཕྱུག་དང་དཔལ་ཡོན། ཞི་མཐུན། མཛེས་སྡུག་བཅས་ཀྱི་མཚོ་བྱང་གསར་པ་བསྐྲུན་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱེད་དགོས། 

སྤྱི་བའི་གནམ་གཤིས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ། མཚོ་བྱང་གི་གནམ་གཤིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ས་གནས་དང་ཁུལ་གྱི་གནམ་གཤིས་མཉམ་ལས་ལ་རྒྱུན་མཐུད་ཀྱིས་ཤུགས་སྣོན་བྱས་ཏེ། ཏང་ཨུའི་མགོ་ཁྲིད་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་གཙོ་ཁྲིད། སྡེ་ཁག་མཉམ་འགུལ། སྤྱི་ཚོགས་ཞུགས་པ་བཅས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་རྐྱེན་སྲོལ་རིམ་བཞིན་འཛུགས་དགོས། འཕྲེད་ཕྱོགས་མཉམ་འགུལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་གནམ་གཤིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་གཙོ་ཁྲིད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། གནམ་གཤིས་ལས་དོན་དེ་ས་གནས་དེ་གའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་ཁྲོད་བཅུག་སྟེ། ལྟེ་བའི་ལས་དོན་དང་མཉམ་དུ་བཀོད་སྒྲིག་དང་དོན་འཁྱོལ། ཞིབ་བཤེར་བཅས་བྱས་ཏེ་གནམ་གཤིས་སྡེ་ཁག་དང་འཚུབ་བསྟུན་དོ་དམ། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག  ཆུ་བེད། ཞིང་ཕྱུགས། རིག་གནས་གནས་སྐོར་སོགས་སྡེ་ཁག་དང་མཉམ་ལས་མཉམ་འགུལ་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་ལ། སྡེ་ཁག་བར་གྱི་འཆར་འགོད་གཅིག་གྱུར་དང་མཉམ་འཛུགས་མཉམ་རོལ་ལ་ཤུགས་བསྣན་ནས།  སྐྱེ་ཁམས་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུ་དང་ཆ་འཕྲིན་མཉམ་རོལ། སྔོན་ཟོན་མཉམ་དུ་སྤེལ་བ་སོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་མུ་མཐུད་དུ་གཏིང་ཟབ་སྒོས་མཉམ་འབྲེལ་བྱེད་པ་དང་། སྤྱི་དམངས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུ་ཐོན་རྫས་མཁོ་སྤྲོད་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་གཏོང་དགོས། གཞུང་ཕྱོགས་འབྲེལ་མཐུད་ཡོང་བ་བྱ་དགོས། རིམ་པ་བཞིའི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་གནོད་འགོག་གནོད་སེལ་གྱི་མ་ལག་བཙུགས་ནས། ཁུལ་དང་རྫོང་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ཚང་མས་གནམ་གཤིས་གནོད་འཚེ་འགོག་སྲུང་མགོ་ཁྲིད་ཚན་ཆུང་བཙུགས་ཏེ། གནམ་གཤིས་ཀྱི་གནོད་འཚེ་འགོག་སྲུང་གི་འཆར་འགོད་དང་འཚུབ་བསྟུན་སྔོན་ཇུས་བཟོ་བ་དང་། “དྲ་མིག+གནམ་གཤིས”ཀྱི་འགུལ་སྐྱོད་ལག་བསྟར་བྱས་ནས། གནམ་གཤིས་གནོད་འཚེ་འགོག་སྲུང་ལས་དོན་དེ་གཞི་རིམ་དྲ་མིག་ཅན་གྱི་དོ་དམ་ནང་དུ་འཇུག་པ་དང་། ཡུལ་གྲོང་ཚང་མར་གནམ་གཤིས་ཆ་འཕྲིན་ཞབས་ཞུ་ས་ཚིགས་འཛུགས་པ། གནམ་གཤིས་ཆ་འཕྲིན་སྐྱེལ་མཁན་དཔུང་སྡེ་སྲིད་འཛིན་སྡེ་བ་རེ་རེར་ཁྱབ་པ། གནམ་གཤིས་སྔོན་བརྡར“རམ་འདེགས”རྐྱེན་སྲོལ་འཛུགས་དགོས། གནམ་གཤིས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་གལ་ཆེན་ཐད་གཏོང་རྣམ་པའི་སྙན་ཞུའི་གཏན་འབེབས་དང“རམ་འདེགས”ལས་དོན་བརྒྱུད་རིམ་གཏན་འབེབས་བྱེད་དགོས་ལ། ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་གནམ་གཤིས་གལ་ཆེན་གྱི་སྔོན་ཟོན་དང་ལེན་དང“མཇུག་མཐའི་སྤྱི་ལེ་གཅིག”གི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས།

རིག་ནུས་གནམ་གཤིས་འདེགས་སྐྱོར་དུ་བྱས་ནས། གནམ་གཤིས་ཀྱི་གནོད་འགོག་གནོད་སེལ་གྱི་འཛིང་རགས་དང་པོ་ཇེ་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས། གནམ་གཤིས་ཀྱི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་བསྣན་ནས། གནམ་གཤིས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ལག་རྩལ་གསར་བ་བཀོལ་སྤྱོད་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། གནམ་གཤིས་གནོད་འཚེ་ལ་རྟོག་འཇལ་དང་སྔོན་ཟོན་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། རྟོག་འཇལ་བྱེད་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། མདོ་ལ་རི་བོའི་སྐྱེ་ཁམས་གནམ་གཤིས་ཡན་ལག་ལྟེ་གནས་བཙུགས་ནས། ལོ་འཁོར་མོའི་སྐྱེ་ཁམས་རྟོག་འཇལ་གྱི་སྤྱི་བསྒྲགས་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་གྱིས་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་ཤིང་། མཚོ་སྔོན་པོའི་མཚོ་དར་ལྷུང་བ་དང་ས་རྒྱུའི་བརླན་བབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ། མཚོ་སྔོན་པོའི་བྱང་ངོགས་ཀྱི་ཕྱུགས་རྩྭ་སྐྱེ་འཚར་ཡོང་བ། གཟན་རྩྭའི་ཐོན་འབོར་གྱི་གྲུབ་ཆའི་འགྱུར་ལྡོག་སོགས་སྐྱེ་ཁམས་གནམ་གཤིས་སྣ་ཚོགས་ལ་རྟོག་འཇལ་བྱེད་དགོས་ལ། ཞིབ་ཐོན་གནམ་གཤིས་རྟོག་འཇལ་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་། རིམ་བཞིན་རབས་གསར་བའི་ལེ་ཏ་འགྲེམ་བཀོད་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། ཕྱོགས་བསྡུས་གནམ་གཤིས་ལྟ་ཞིབ་ས་ཚིགས་དྲ་བ་ཇེ་ལེགས་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། གནོད་ཐེབས་རང་བཞིན་གྱི་གནམ་གཤིས་འབྲིང་ཆུང་གི་ཚད་གཞི་རྟོག་འཇལ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས། སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས། “གནམ་གཤིས+”ནུས་པའི་འགུལ་སྐྱོད་ལག་བསྟར་བྱས་ནས། མི་ཐབས་རིག་ནུས་དང་གྲངས་གཞི་ཆེན་པོ་སོགས་ལག་རྩལ་གསར་པ་དུས་ཐུང་ངུར་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་ཉེན་བརྡའི་ནང་མཉམ་འདྲེས་བེད་སྤྱོད་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། གནོད་འཚེའི་རང་བཞིན་གྱི་གནམ་གཤིས་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་སྔོན་བརྡ་གཏོང་ནུས་དེ“1ཅན་ལྔ”ཡི་དམིགས་ཚད་དུ་བརྟན་པོའི་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། ཆུ་ཚོད1གི་སྔོན་ལ་ས་ཆ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་དྲག་པོ་སྔོན་ཟོན་བྱེད་པ་དང་། ཉིན1གི་སྔོན་ལ་ཆུ་ཚོད་རེའི་གནམ་གཤིས་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བ། གཟའ་འཁོར1གི་སྔོན་ལ་གནོད་འཚེ་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གནམ་གཤིས་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བ། ཟླ1གི་སྔོན་ལ་གནམ་གཤིས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོའི་བརྒྱུད་རིམ་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བ། ལོ1གི་སྔོན་ལ་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་གནམ་ཟླའི་འགྱུར་ལྡོག་སྔོན་དཔག་བཅས་བྱེད་དགོས། སྔོན་ཟོན་བྱེད་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས། གནོད་འཚེའི་རིགས་དབྱེ་བ་དང་ས་ཁོངས་དབྱེ་བ། ལས་རིགས་དབྱེ་བ་བཅས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་གནོད་འཚེ་རྟོག་འཇལ་དང་སྔོན་ཟོན་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས། དྲག་ཆར་དང་དྲག་པོའི་གཏད་རྒྱུག་སོགས་གནམ་གཤིས་ངན་པའི་གནམ་གཤིས་དོན་རྐྱེན་དང་། ཆུ་བོ་འབྲིང་ཆུང་གི་ཆུ་ལོག འབབ་རྒྱུད་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཆུ་ལོག  ཆུ་ལོག་གི་གནོད་འཚེ། ས་གཤིས་ཀྱི་གནོད་འཚེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འཁྱིལ་ཆུ། ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་གི་མེ་སྐྱོན་སོགས་གནམ་གཤིས་ཉེན་ཁ་སྔོན་ཟོན་དང་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས།

སྐྱེ་ཁམས་གནམ་གཤིས་གཞི་འཛིན་སར་བྱས་ནས། མཚོ་བྱང་གི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་དགོས། ཁུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་དངོས་ལ་གཞིགས་ནས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཉམས་གསོ་དང་ཞིང་ཕྱུགས་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ལས་སྒྲུབ། རིག་གནས་གནས་སྐོར་གཉེར་སྐྱོང་སོགས་ལ་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུའི་འགན་ལེན་བྱས་ནས། མཚོ་བྱང་གི“243”འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་གཏོད་རྒྱུར་རམ་འདེགས་བྱེད་དགོས། གནམ་གཤིས་ཀྱིས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་དགོས། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ལྷག་པར་དུ་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གལ་ཆེན་སྲུང་སྐྱོང་དང་ཉམས་གསོའི་ལས་གྲྭ་གལ་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས། མདོ་ལ་རི་བོའི་ལྷོ་འདབས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ཉམས་གསོ་བྱེད་པ་དང་། རྨ་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་ཁུངས་གསོ་འཁྱོངས། མུ་རི་གཏེར་ཁུལ་གྱི་རྩྭ་འདེབས་སྔོ་ལྗང་སོགས་རི་ཆུ་ནགས་ཞིང་མཚེའུ་དང་། བྱེ་འཁྱགས་མ་ལག་བཅོས་སྐྱོང་ལ་མིའི་ཐབས་ཀྱིས་གནམ་གཤིས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་འདེགས་སྐྱོར་འགན་ལེན་བྱས་ཏེ། གནམ་གཤིས་ཁོར་ཡུག་རྟོག་འཇལ་དང་སྔོན་ཟོན་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བ་དེ་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་རླུང་ཁམས་ཆེན་མོའི་ཁོར་ཡུག་རྟོག་འཇལ་མ་ལག་ནང་འཇུག་དགོས་ཤིང་། གནམ་གཤིས་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སོགས་སྡེ་ཁག་གི་གྲངས་གཞི་མཉམ་སྤྱོད་དང་མཉམ་གྲོས་ཞིབ་གཅོད། འཚུབ་བསྟུན་མཉམ་འགུལ་བཅས་ཀྱི་རྐྱེན་སྲོལ་བཙུགས་ནས་རླུང་ཁམས་ཆེན་མོའི་སྦགས་བཙོག་དོན་རྐྱེན་གྱི་ཐོལ་བྱུང་འཚུབ་བསྟུན་ཐག་གཅོད་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། གནམ་གཤིས་ཀྱིས་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་སྐྱེད་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་དགོས། མཚོ་བྱང་གི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་སྐྱེ་ཁམས་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས། ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ད་ཡོད་གནས་ཚུལ་བཅས་ལ་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ། ལོག་དཀར་དང་ནས། ནོར་གནག  ལུག  གཟན་རྩྭ་བཅས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་ཆེ་གྲས་ལྔའི་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུའི་འགན་ལེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། ཞིང་ཕྱུགས་ལས་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པོ་གསར་པར་ཕྱོགས་པའི་ཐད་གཏོང་རྣམ་པའི་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུ་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། གཙོ་བོ་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཐན་འགོག་ཆར་སྣོན་དང་མིའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་སེར་འགོག་གི་ལས་དོན་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ཞིང་ཕྱུགས་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོའི་གནམ་གཤིས་གནོད་འཚེ་ཞིབ་ཕྲ་ཅན་གྱི་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བའི་ཞབས་ཞུའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ལྗང་མདོག་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་ལ་གནམ་གཤིས་སྤུས་ཚད་ཀྱི་བདེན་དཔང་ར་སྤྲོད་བྱེད་པ། མཚོ་བྱང་གི་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་མཐོ་རུ་གཏོང་བ། ལྗང་མདོག་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་འདྲེན་ཡུལ་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་ཁུལ་འཛུགས་པ་བཅས་བྱེད་དགོས། གནམ་གཤིས་ཀྱིས་གནས་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་དགོས། མཚོ་བྱང་གི་གནས་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་སྐྱེ་ཁམས་མཛེས་ལྗོངས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ། མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་མངོན་གསལ་དོད་པ་བཅས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ནས། མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་གཙོ་བོའི་གནས་སྐོར་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུའི་ཆ་འཕྲིན་མཉམ་འབྲེལ་སྒོས་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཨ་མྱེས་སྟོང་སོ་དང་གསེར་དངུལ་ཐང་སྟེ་རྡུལ་ཕྲན་མཁར། ལེ་དབར་བརྒྱའི་མེ་ཏོག་གི་རྒྱ་མཚོ་སོགས་མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་གཙོ་བོའི་གནས་སྐོར་ཕྱིར་སྐྱོད་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། སྐྱེ་ཁམས་གནས་སྐོར་ཐོན་ལས་སྤུས་ལེགས་ངང་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བར་རོགས་རམ་བྱེད་པ་དང་། “དག་སྣང་གི་མཚོ་བྱང”དང“གསེར་མདོག་གི་འཇུ་ལག” “མདོ་ལ་ལྷ་ཡི་ཞིང་ཁམས” “བོད་མཁར་རྐང་ཚ” “དག་སྣང་གི་མདའ་བཞི”སོགས་མིང་དུ་གྲགས་ཚད་ཇེ་མཐོར་བཏང་ནས་སྐྱེ་ཁམས་གནས་སྐོར་བྱེད་གནས་བསྐྲུན་དགོས།

མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱིས་གནམ་གཤིས་ལས་དོན་དང་མཚོ་སྔོན་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་དང་། ལྷག་པར་དུ་མཚོ་བྱང་གི་རྐང་ཚ་རྫོང་དུ་བརྟག་ཞིབ་གནང་རིང་གི་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཤིང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅུ་བཞི་པ་དང་མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅུ་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་ཆ་ཚང་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་སྒོ་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། མཚོ་བྱང་གི“243”འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་མགྱོགས་པོར་གཏོད་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བཟུང་ནས། ཁུལ་གྱི་གནམ་གཤིས་མཉམ་ལས་སྔར་བས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་། སྤྱི་བའི་གནམ་གཤིས་སྣེ་ཁྲིད་དང་རིག་ནུས་གནམ་གཤིས་འདེགས་སྐྱོར་དུ་བྱེད་པ། སྐྱེ་ཁམས་གནམ་གཤིས་གཞི་འཛིན་ས་བྱས་ནས། མཚོ་བྱང་གནམ་གཤིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བར་མཉམ་དུ་སྐུལ་འདེད་བྱས་ཏེ། ཧུར་ཐག་གིས“དེང་རབས་ཅན་དྲུག་གི་མཚོ་སྔོན་གསར་བ”དང“གསར་བ་ལྔའི་མཚོ་བྱང”འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་ནུས་ཤུགས་ལྡན་པའི་གནམ་གཤིས་ཞབས་ཞུའི་འགན་སྲུང་འདོན་སྤྲོད་དང་། མཚོ་སྔོན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་མཚོ་བྱང་གི་ལེའུ་གསར་པ་གསོན་ཉམས་དོད་པོས་རྩོམ་དགོས།

ཡོངས་ཁུངས། མཚོ་བྱང་སྨྱན་གསར།